Ի՞ՆՉ Է ԱԼԼԱՏՌԱ-ն
«ԱԼԼԱՏՌԱ» Միջազգային հասարակական շարժումը կամավորական շարժում է, որը միավորում է մասնակիցների ավելի քան 180 երկրներից:
«ԱԼԼԱՏՌԱ» Միջազգային հասարակական շարժման հիմնական նպատակն է մոլորակի վրա տեղի ունեցող կլիմայական եւ գեոդինամիկ փոփոխությունների ուսումնասիրությունը եւ գլոբալ կլիմայական ճգնաժամի հաղթահարման համար արդյունավետ լուծումների մշակման վերաբերյալ բաց քննարկման նախաձեռնումը:
Շարժումը ծառայում է որպես հարթակ՝ միավորելու համար այն նախաձեռնությունները, նախագծերը եւ գաղափարները, որոնք ուղղված են կայուն եւ բաց գլոբալ հասարակության կերտմանը, որն ունակ է ապահովելու ներկա եւ ապագա սերունդների անվտանգությունն ու բարեկեցությունը:
Միեւնույն ժամանակ, «ԱԼԼԱՏՌԱ»-ի աշխատանքը ուղղված է մարդու իրավունքների եւ ազատությունների պահպանմանն ու պաշտպանությանը։ Շարժումը շեշտը դնում է հրատապ խնդիրների լուծման համար գլոբալ փոխըմբռնման ամրապնդման անհրաժեշտության վրա եւ ընդգծում մարդկային կյանքի գերակայությունը մասշտաբային կլիմայական մարտահրավերների պայմաններում:
«ԱԼԼԱՏՌԱ»-ն հասարակական շարժում է, որը միավորում է անկախ, ոչ առեւտրային կազմակերպություններին, ոչ ֆորմալ կամավորական խմբերին եւ անհատ ակտիվիստներին: Գործելով քաղաքականությունից եւ կրոնից դուրս՝ այն չի ստանում արտաքին ֆինանսավորում եւ չի ներկայացնում որեւէ առեւտրային կամ պետական կառույցի շահերը:
Յուրաքանչյուր մասնակից (լինի պաշտոնական հաշվետվություններով գրանցված ոչ առեւտրային կազմակերպություն, ոչ ֆորմալ կամավորական խումբ կամ անհատ) իրականացնում է իր նախաձեռնությունները՝ օգտագործելով սեփական ռեսուրսները եւ կամավորական ջանքերը՝ կամավոր հիմունքներով համակարգելով իրենց գործողությունները Շարժման այլ մասնակիցների հետ եւ առաջնորդվելով իրենց անձնական համոզմունքներով եւ մոտիվացիայով։
«ԱԼԼԱՏՌԱ» Միջազգային հասարակական շարժման ծագման պատմությունը
Գիտնականների անկախ միջազգային խումբը Բնական աղետների էքսպոնենցիալ աճի կանխատեսման մաթեմատիկական մոդելի մշակում
«ԱԼԼԱՏՌԱ» շարժման պատմությունը սկսվում է 1990-ականների կեսերից: Հենց այդ ժամանակ ստեղծվեց գիտնականների անկախ միջազգային խումբը, որը ներկայացնում էր գիտական առարկաների լայն շրջանակ՝ միջուկային ֆիզիկայից, աստղաֆիզիկայից եւ տիեզերագիտությունից, երկրաբանությունից եւ երկրաֆիզիկայից, տեսական մաթեմատիկայից մինչեւ ծերացման եւ գերոնտոլոգիայի կենսաբանություն, ինչպես նաեւ կլինիկական բժշկություն: Այս փորձագետները միավորվեցին լայնածավալ միջդիսցիպլինար հետազոտություններ անցկացնելու համար մի շարք թեմաների շուրջ, ներառյալ Երկրի վրա կլիմայի եւ գեոդինամիկ փոփոխությունների հետ կապված ուսումնասիրությունները:
Ունենալով բարձր մասնագիտական որակավորում, օբյեկտիվություն եւ միջդիսցիպլինար փորձ՝ այս գիտական խումբը կարողացավ կատարել գիտական ընթացիկ տվյալների համապարփակ վերլուծություններ: Սա թույլ տվեց նրանց բացահայտել էական փոխադարձ կապերն ու հարաբերությունները շատ ավելի վաղ, քան հիմնական գիտական հանրությունը ուշադրություն կդարձներ դրանց վրա, հաճախ գիտակցելով դրանց նշանակությունը միայն զգալի ժամանակ անց:
Նման հարաբերակցության առանցքային օրինակներից մեկը, որը գրավեց այս միջազգային խմբի ուշադրությունը, մի շարք անոմալ գեոդինամիկ իրադարձություններն էին, որոնք տեղի ունեցան 1995 թվականին, այնուհետեւ կրկին 1997-1998 թվականներին: Այդ տարիների ընթացքում աշխարհի տարբեր գիտական կազմակերպությունները եւ գիտահետազոտական ինստիտուտներն ինքնուրույն գրանցեցին մոլորակային պարամետրերի եւ գեոդինամիկ անոմալիաների մի շարք հանկարծակի փոփոխություններ Երկրի ընդերքում: Գիտնականների վերոհիշյալ միջազգային խումբն այս տվյալների վերլուծության ընթացքում հաստատեց հետեւյալ պատճառահետեւանքային կապը՝ արձանագրված գեոդինամիկ անոմալիաները հանդես են եկել որպես ձգան՝ առաջացնելով ֆիզիկական պարամետրերի կասկադային փոփոխություններ Երկրի տարբեր շերտերում
Գիտնականների այս խմբի համար ամենամտահոգիչ բացահայտումն այն էր, որ 1995 եւ 1997-1998 թվականներին այդ անոմալ իրադարձությունների հետեւանքով առաջացած փոփոխությունները ցույց տվեցին էքսպոնենցիալ դինամիկա: Մասնավորապես, խումբը նշել է 1995 թվականից սկսած խորը կիզակետով երկրաշարժերի հաճախականության եւ ինտենսիվության կտրուկ աճ, մոլորակի վրա սեյսմիկ ակտիվության բարձրացում, հատկապես օվկիանոսի հատակին եւ մագնիսական դաշտի, մթնոլորտի եւ Երկրի այլ շերտերի պարամետրերի փոփոխությունների արագացում։
Այս տագնապալի միտումը լուրջ անհանգստություն առաջացրեց միջազգային հետազոտական խմբի ներսում՝ դրդելով նրանց սկսել պատճառների խորը վերլուծություն։ Նրանք ուսումնասիրեցին տարբեր տեսություններ, վարկածներ եւ հնարավոր բացատրություններ դիտարկված անոմալիաների առաջացման համար, ներառյալ նաեւ այն վարկածը, որը ենթադրում է փոխկապակցվածություն Երկրի ներքին փոփոխությունների եւ Արեգակնային համակարգում տեղի ունեցող աստղագիտական գործընթացների միջեւ:
Այս միջազգային հետազոտական խմբի գործունեության մեջ նշանակալի դեր է խաղացել Իգոր Միխայլովիչ Դանիլովը՝ դառնալով թիմի միակ մասնակիցը, ով հրապարակայնորեն նշել է իր ներգրավվածությունը այս հետազոտություններին: Նրա միջդիսցիպլինար մոտեցումը եւ ոչ ստանդարտ մտածելակերպը առանցքային դեր են խաղացել գիտական հետազոտությունների վեկտորի սահմանման մեջ եւ ընդլայնել են հետազոտությունների մեթոդաբանական բազան, ինչը նպաստել է կլիմայական եւ գեոդինամիկ գործընթացների ուսումնասիրության մեջ նոր վարկածների ձեւավորմանը:
Լայնածավալ տվյալների վրա հիմնված ինտենսիվ վերլուծական աշխատանքի արդյունքում գիտնականների անկախ խումբը մաթեմատիկական մոդել է մշակել Երկրի կլիմայական եւ գեոդինամիկ փոփոխությունների տեմպերը կանխատեսելու համար: Մոդելը բազմիցս ստուգելուց հետո նրանք ստիպված են եղել ընդունել այն կրիտիկական փաստը, որ հաշվի առնելով մոլորակի վրա գրանցված կլիմայական եւ գեոդինամիկ փոփոխությունների թվաքանակի եւ ուժի էքսպոնենցիալ աճը, արդեն առաջիկա տասնամյակների ընթացքում Երկրի վրա պայմանները անհամատեղելի կդառնան կյանքի հետ:
Կարեւոր է ընդգծել, որ այս խմբի կանխատեսումները ենթադրում էին կլիմայի փոփոխության շատ ավելի արագ տեմպեր, քան 1990-ականների կեսերին հիմնական գիտական համայնքի կանխատեսումները: Մինչ կլիմայագետների եւ այլ փորձագետների մեծ մասը կանխատեսում էր կլիմայի կայունությունը գալիք դարերի ընթացքում, այս խումբը եզրակացրեց, որ կլիմայական համակարգի փլուզումը տեղի կունենա շատ ավելի վաղ՝ ընդամենը մի քանի տասնամյակի ընթացքում: 2024 թվականի դրությամբ ժամանակակից դիտարկումները հաստատում են այդ մոդելում ներկայացված կանխատեսումները։
Մասնավորապես, անկախ գիտական խմբի կանխատեսումը, որը մշակվել է 1990-ականներին, ցույց է տվել, որ առաջիկա տասնամյակների ընթացքում մոլորակը կկրի հետեւյալ փոփոխությունները.
- Մթնոլորտային եւ օվկիանոսային ջերմաստիճանների սրընթաց աճ;
- Կործանարար փոթորիկների եւ տորնադոների ինչպես հաճախականության, այնպես էլ ինտենսիվության աճ, ինչպես նաեւ դրանց առաջացման տարածքի ընդլայնում;
- Բնական հրդեհների քանակի եւ մասշտաբների զանգվածային աճ;
- Առատ տեղումների եւ ավերիչ ջրհեղեղների թվի աճ;
- Հրաբխային ակտիվության ավելի մեծ հաճախականություն եւ ինտենսիվություն;
- Սեյսմիկ ակտիվության էքսպոնենցիալ աճ Երկրի տարբեր շրջաններում, ներառյալ այն շրջանները, որտեղ նման ակտիվությունը բնորոշ չէ:
Անկախ հետազոտողների խումբը եկել է տագնապալի եզրակացության, որ այս կլիմայական եւ գեոդինամիկ փոփոխությունների համադրությունը կհանգեցնի հսկայական ավերածությունների արդեն 21-րդ դարի սկզբին՝ պատճառելով մարդկային զանգվածային կորուստներ եւ միլիարդավոր մարդկանց հարկադիր տարածքային տեղահանումներ։
Գիտնականները նաեւ ընդգծել են, որ շարունակվող կլիմայական աղետների կասկադային բնույթը, որոնք անշեղորեն կուժեղանան եւ կհամընկնեն միմյանց հետ, անխուսափելիորեն կհանգեցնեն կրիտիկական շեմի։ Արդյունքում մարդկությունը չի կարողանա հաղթահարել առաջացող մարտահրավերները, որոնք իրականում կգերազանցեն մեր քաղաքակրթության հարմարվողական հնարավորությունները:
Կլիմայական աղետների աճող հաճախականության եւ ինտենսիվության, ինչպես նաեւ հնարավոր սցենարների կանխատեսման մոդելի վերաբերյալ լրացուցիչ մանրամասները հասանելի են հետևյալ զեկույցում՝ Երկրի վրա կլիմայական աղետների առաջընթացի եւ դրանց աղետալի հետեւանքների մասին
Այսպիսով, անաչառ, համապարփակ եւ միջդիսցիպլինար մոտեցումը, ներառյալ գեոդինամիկ եւ աստղաֆիզիկական գործոնների վերլուծությունը, այս անկախ հետազոտական խմբին հնարավորություն տվեց դեռեւս 1990-ականների կեսերին ճանաչել եւ խորապես հասկանալ վտանգը, որը պայմանավորված է ավերիչ բնական աղետների հաճախականության եւ ինտենսիվության էքսպոնենցիալ աճով: Գրեթե 30 տարի առաջ նրանք հասկացան, որ առաջացող կլիմայական սպառնալիքը, առանց չափազանցության, գոյաբանական վտանգ է ներկայացնում ողջ մարդկության համար:
Գիտական միջուկի շուրջ կամավորական նախաձեռնող խմբի ձեւավորումը
Առաջնորդվելով ապագա սերունդների հանդեպ պատասխանատվության խոր զգացումով եւ իրենց մասնագիտական պարտքի հանդեպ ամուր հավատարմությամբ՝ այս միջառարկայական հետազոտական խմբի մասնակիցները որդեգրել են մեր մոլորակի վրա ծավալվող գեոդինամիկ եւ կլիմայական անոմալիաների հիմնական պատճառը բացահայտելու առաքելությունը: Նրանց նպատակն է գտնել լուծումներ, որոնք կարող են կանխել մոտալուտ աղետալի կլիմայական իրադարձությունները, փրկել մարդկային կյանքերը եւ պահպանել ապագան նոր սերունդների համար:
Համապարփակ մոտեցում իրականացնելու համար հետազոտական թիմը նախաձեռնեց պատմամշակութային խորացված վերլուծության գործընթացը: Այս որոշումը հիմնված էր այն գիտակցության վրա, որ Երկրի պատմական կլիմայական ցիկլերի եւ անցյալ քաղաքակրթությունների վրա դրանց ազդեցությունների ըմբռնումը կարող է տալ ընթացիկ գեոդինամիկ գործընթացները հասկանալու բանալիները:
Հետազոտությունների ընդլայնված շրջանակը հանգեցրեց մասնակիցների թվի աճին: Նախաձեռնությունը գրավեց երիտասարդ գիտնականների, ինչպես նաեւ տարբեր մասնագիտությունների տեր կամավորների ուշադրությունը, ովքեր կիսում են մտահոգությունները կլիմայի գլոբալ փոփոխության եւ այն վտանգի մասշտաբի վերաբերյալ, որը դրանք ներկայացնում են մոտ ապագայում: Գիտական միջուկի շուրջ կամավորների միջազգային համայնքի ձեւավորումը զգալիորեն մեծացրեց տարբեր լեզուներով գիտական աղբյուրների եւ տվյալների հավաքման եւ վերլուծության հնարավորությունները:
Կամավորները օգնեցին գտնել անհրաժեշտ պատմական տեղեկատվություն, վերլուծել արխիվային փաստաթղթերը, սկզբնական աղբյուրները, ժամանակագրությունները, գիտական հրապարակումները, պատմական նյութերը, ինչպես նաեւ օգնեցին ապացուցել մարդաբանական եւ հնագիտական հետազոտությունների տվյալները: Նրանք նաեւ հետազոտություններ են անցկացրել բանահյուսության, կրոնական եւ մշակութային ասպեկտների եւ տարբեր դարաշրջանների եւ քաղաքակրթությունների մշակութային արտեֆակտների վերաբերյալ:
Այս միջդիսցիպլինար մոտեցումը եւ տվյալների ինտեգրումը այնպիսի ոլորտներից, ինչպիսիք են պալեոկլիմատոլոգիան, հնէաբանությունը եւ մշակութային մարդաբանությունը, թույլ տվեցին ավելի ամբողջական պատկերացում կազմել մոլորակային երկարաժամկետ փոփոխությունների մասին: Նման պատկերացումները շատ կարեւոր էին հետազոտական թիմի համար, քանի որ նրանք ուսումնասիրում են կլիմայի շարունակական ճգնաժամի եւ գեոդինամիկ տեղաշարժերի պատճառները:
Միջազգային հանրությանը տեղեկատվություն հաղորդելու անհրաժեշտության գիտակցումը: Գլխավոր նպատակների սահմանումը
Հետագա հետազոտությունների ընթացքում ակնհայտ դարձավ, որ երկրի ընդերքում եւ դրա տարբեր շերտերում տեղի ունեցող երկրաֆիզիկական անոմալիաների խորը վերլուծության համար անհրաժեշտ է ներգրավել միջազգային գիտական հանրությանը, ինչը թույլ կտա ստուգել միջուկային ֆիզիկայի եւ աստղաֆիզիկայի հետ կապված կլիմայական եւ գեոդինամիկական փոփոխությունների պատճառների վարկածները, ինչպես նաեւ ապահովել հարակից առարկաների գիտելիքների ինտեգրում: Հասկանալով, որ դիտարկվող կլիմայական եւ գեոդինամիկ փոփոխությունների հնարավոր պատճառները կարող են կապված լինել քվանտային ֆիզիկայի ոլորտում գտնվող երեւույթների հետ, չափազանց կարեւոր է թվում այդ ոլորտների առաջատար մասնագետների եւ հետազոտական խմբերի ներգրավումը՝ տվյալների համատեղ վերլուծության եւ արդյունավետ լուծումների մշակման համար:
Բացարձակապես պարզ էր, որ բարդության այս մակարդակի խնդիրը պահանջում էր մարդկության հավաքական բանականության մոբիլիզացիա՝ կլիմայական կրիտիկական սպառնալիքը արդյունավետորեն լուծելու համար: Այս առումով գոյություն ունեցող գիտական խմբի եւ նրան աջակցող կամավորների առաջ խնդիր էր դրվել՝ ինչպես ապահովել աշխարհի տեսական եւ կիրառական գիտության լավագույն մտքերի միավորումը, որպեսզի բացահայվտեն վտանգավոր կլիմայական եւ գեոդինամիկական փոփոխությունների հիմքում ընկած պատճառները եւ մշակվեն արդյունավետ լուծումներ դրանց դեմ:
Գրեթե անմիջապես ակնհայտ դարձավ, որ գիտական ոլորտում պաշտոնական հաղորդակցման ուղիները, ինչպես նաեւ գիտության եւ պետական կառույցների բյուրոկրատական համակարգը չեն օգնի առաջադրված խնդրի լուծման մեջ, քանի որ դրանք փակ համակարգ են, որը նախատեսված չէ լիարժեք ճկունության եւ փոփոխություններին արագ արձագանքելու համար: Սա հնարավորություն չտվեց արագորեն փոխանցել հայտնաբերված խնդրի ամբողջ լրջությունը եւ պայմաններ ստեղծել դրա լուծման շուրջ գիտնականների արդյունավետ միավորման համար:
Ուստի, ստեղծված իրավիճակի լույսի ներքո, գիտնականների անկախ միջազգային խումբը՝ իր ջանքերին աջակցող կամավորների հետ միասին կայացրեց միակ հնարավոր եւ ռացիոնալ որոշումը։ Նրանք եզրակացրեցին, որ առաջին հերթին անհրաժեշտ է համաշխարհային հանրությանը տեղեկացնել կլիմայական աղետների էքսպոնենցիալ աճի կրիտիկական հրատապության մասին։
Հասարակության իրազեկումը եւ միջազգային հանրության ներգրավվածությունն այս մարտահրավերի վերաբերյալ կարող են օգնել ստեղծել անհրաժեշտ պայմաններ ակադեմիական համայնքում անկախ քննարկումների եւ համաշխարհային մակարդակով գիտական ջանքերի համախմբման համար՝ կլիմայի խնդրի համապարփակ լուծումը մշակելու նպատակով:
Ակնհայտ էր նաեւ, որ համաշխարհային հանրության մասնատվածությունը էական խոչընդոտ է հանդիսանում համաշխարհային գիտական ներուժի համախմբման համար: Ավելին, կլիմայական աղետալի իրադարձությունների տարբեր սցենարների մանրակրկիտ մոդելավորումից եւ դրանց նկատմամբ համաշխարհային հանրության արձագանքից հետո, հետազոտողները եզրակացրեցին, որ հասարակության մեջ անմիաբանությունը խիստ բացասական դեր է խաղում: Ի տարբերություն համախմբված համայնքի, կարծրատիպերով, նախապաշարմունքներով, կողմնակալություններով եւ մշակութային բաժանումներով մասնատված հասարակության համար ավելի դժվար է համախմբել ջանքերը եւ արդյունավետ կերպով հաղթահարել լայնածավալ ճգնաժամային իրավիճակները:
Գիտակցելով, որ մոտալուտ կլիմայական աղետները անխուսափելիորեն կառաջացնեն լայնածավալ միգրացիոն գործընթացներ, որոնք կազդեն միլիարդավոր մարդկանց վրա, գիտնականներն ու կամավորները հասկացան մարդասիրության, համերաշխության, կարեկցանքի եւ միջմշակութային փոխըմբռնման բարձր մակարդակ ապահովելու կրիտիկական նշանակությունը: Սա հատկապես կարեւոր է առաջիկա մարտահրավերների համատեքստում:
Հետեւաբար, միջազգային գիտական ջանքերի համախմբման անհրաժեշտության հետ մեկտեղ, մի խումբ հետազոտողներ գիտակցեցին, որ կարեւոր է ստեղծել միասնական գլոբալ հարթակ, որի առաքելությունը ոչ միայն կլիմայի ուսումնասիրությունն ու կլիմայական ճգնաժամի մասին իրազեկումն է, այլեւ տարբեր մշակույթների եւ ազգերի միջեւ ընդհանուր շփման կետեր եւ արժեքային ուղենիշեր մշակելն ու բացահայտելը՝ առանձնահատուկ ուշադրություն դարձնելով մարդկային կյանքի համընդհանուր արժեքի եւ մարդու հիմնարար իրավունքների եւ ազատությունների պահպանման հրամայականի վրա, որոնք ամրագրված են միջազգային իրավական ակտերում եւ ՄԱԿ-ի նպատակներում:
Այս պարտավորությունը հաստատուն կմնա նույնիսկ կլիմայի աննախադեպ փոփոխությունների եւ զանգվածային միգրացիայի պայմաններում: Այսպիսով, էնտուզիաստներից եւ գիտնականներից ձեւավորված միջազգային խումբն իր գործունեության համար ձեւակերպել է միասնական ուղղորդող առաքելություն, որը ներառում է երեք հիմնական խնդիրներ.
- Իրականացնել մոլորակի վրա գլոբալ կլիմայական եւ գեոդինամիկ փոփոխությունների պատճառների խորը ուսումնասիրություն եւ նախաձեռնել լուծման որոնում՝ դրանց ներկայացրած վտանգը վերացնելու համար;
- Տեղեկացնել միջազգային հանրությանը մոտալուտ կլիմայական սպառնալիքի մասին եւ պայմաններ ստեղծել՝ դրա լուծման նպատակով գլոբալ գիտական ռեսուրսները համախմբելու համար;
- Նպաստել համաշխարհային հանրության ներսում տարաձայնությունների հաղթահարմանը՝ առաջ մղելով մարդկային կյանքի արժեքի եւ միջազգային ըմբռնման կարեւորության գաղափարները գլոբալ մարտահրավերների պայմաններում:
«ԱԼԼԱՏՌԱ» Միջազգային հասարակական շարժման ստեղծումը
Հետեւելով այս նպատակին՝ մի խումբ կամավորներ, ովքեր ցանկանում էին օգնել գիտնականներին իրականացնել իրենց առաքելությունը, սկսեցին իրականացնել տարբեր նախագծեր՝ օգտագործելով իրենց հմտություններն ու գիտելիքները: Յուրաքանչյուր մասնակից ձգտել է նպաստել ընդհանուր գործին` հենվելով սեփական մասնագիտական փորձի, հմտությունների եւ հետաքրքրությունների վրա:
Առաջին նախաձեռնություններից էր տարբեր թեմաներով գրքերի եւ հոդվածների հրատարակումը: Հիմնական նպատակն էր հանրության ուշադրությունը հրավիրել կլիմայական խնդիրների լուծման հրատապ անհրաժեշտության վրա եւ միավորել հասարակությանը ընդդեմ ընդհանուր սպառնալիքի:
Ընդհանուր նպատակներն ու խնդիրները կիսող համախոհների շրջանակի ընդլայնման հետ մեկտեղ անհրաժեշտություն առաջացավ գործունեության պաշտոնական գրանցման: Հավաքական նախաձեռնության արդյունքում 2011 թվականին գրանցվեց «Լագոդա» կազմակերպությունը, որը դարձավ միավորման առաջին պաշտոնական ձեւը։ Այս կազմակերպության շրջանակներում իրականացվել են պատմական եւ մշակութային ուղղվածության տարբեր սոցիալական նախագծեր: Այս կազմակերպության շրջանակներում գործունեությունը հիմնականում կենտրոնացած էր միջմշակութային երկխոսության եւ փոխըմբռնման ամրապնդման վրա, որն ուղղված էր նրանց կողմից նախանշված առաջադրանքների այն մասի իրականացմանը, ինչը պետք է նպաստեր հասարակության գլոբալ պառակտման հաղթահարմանը:
Տարբեր երկրներից ավելի շատ կամավորների միանալու հետ մեկտեղ անհրաժեշտություն առաջացավ ստեղծել ավելի մեծ նախաձեռնություն, որը թույլ կտար իրականացնել նախագծերի ավելի լայն շրջանակ՝ ուղղված կլիմայական եւ գեոդինամիկ փոփոխություններն ուսումնասիրելուն եւ հասարակությանը դրանց մասին տեղեկացնելուն։
Դրան հասնելու համար գիտնականների, կամավորների եւ փորձագետների միջազգային թիմը 2012 թվականին որոշեց ստեղծել «ԱԼԼԱՏՌԱ» Միջազգային հասարակական շարժումը։ Անհրաժեշտ վարչական ընթացակարգերն ավարտելուց հետո Շարժումը պաշտոնական գրանցում է ստացել 2014թ.-ին:
2017 թվականին «ԱԼԼԱՏՌԱ» Միջազգային հասարակական շարժման մասնակիցները որոշում կայացրեցին կազմակերպության գլխավոր գրասենյակը Կիեւից (Ուկրաինա) տեղափոխել Ատլանտա (ԱՄՆ)։ Քանի որ «ԱԼԼԱՏՌԱ» Շարժումը պաշտպանում է ազատությունը, ժողովրդավարությունը եւ բաց հասարակության սկզբունքները, իսկ ԱՄՆ-ում ժողովրդավարական գործընթացներն ավելի կայուն են, քան Արեւելյան Եվրոպայում, որոշվեց Շարժման հիմնական գործունեությունը տեղափոխել Ամերիկայի Միացյալ Նահանգներ: «ԱԼԼԱՏՌԱ» Միջազգային հասարակական շարժման նախագահ դարձավ ԱՄՆ քաղաքացի Մարինա Օվցինովան։
Այսպիսով, Շարժման ձեւավորումը կամավորների ասոցիացիայի էվոլյուցիայի արդյունք էր գիտնականների միջազգային խմբի շուրջ, որոնք 20-րդ դարի վերջում գիտակցեցին կլիմայական ճգնաժամի սպառնալիքը եւ հստակ ձեւակերպեցին այն հաղթահարելու իրենց առաքելությունը: Եվ այս առաքելությանն աջակցում էին աշխարհի տարբեր ծայրերում գտնվող էնտուզիաստները, ովքեր նաեւ հասկանում էին մեր մոլորակը եւ դրա վրա կյանքը պահպանելու անհրաժեշտությունը:
90-ականների կեսերին «ԱԼԼԱՏՌԱ»-ի գիտական միջուկի ստեղծումից ի վեր, Շարժման նպատակները, սկզբունքներն ու արժեքները անփոփոխ են մնացել մինչեւ մեր օրերը:
«ԱԼԼԱՏՌԱ»-ն շարժում է, որը միավորում է մարդկանց, ովքեր առաջնորդվում են մեր մոլորակի պահպանման եւ կլիմայի փլուզման կանխարգելման գործում ներկա եւ ապագա սերունդների հանդեպ պատասխանատվության զգացումով:
«ԱԼԼԱՏՌԱ»-ն, առաջին հերթին, բաղկացած է մարդկանցից, ովքեր գործում են ուրիշների համար մտահոգությամբ: Նրանք հասարակ քաղաքացիներ են, տարբեր մասնագիտությունների ու հասարակության ոլորտների ներկայացուցիչներ։ Բայց բացի իրենց հիմնական գործունեությունից, ազատ ժամանակ նրանք բոլոր ջանքերը գործադրում են կանխելու մեր մոլորակի վրա աղետալի կլիմայական սցենարի զարգացումը, հասարակությանը տեղեկացնելու գալիք սպառնալիքների մասին եւ համախմբելու համաշխարհային հանրությանը այս հրատապ խնդրի լուծման շուրջ:
«ԱԼԼԱՏՌԱ» ՇԱՐԺՄԱՆ ԸՆԹԱՑԻԿ ԳՈՐԾՈՒՆԵՈՒԹՅՈՒՆԸ
Այսօր «ԱԼԼԱՏՌԱ» Միջազգային հասարակական շարժման լայնածավալ գործունեությունն ընդգրկում է ինչպես մասնակիցների անհատական ջանքերը, այնպես էլ լայնածավալ հավաքական նախագծերը, որոնք իրականացվում են Շարժման ներկայացուցիչների կողմից ավելի քան 180 երկրներից: Շարժումը դարձել է տեղեկատվության, փորձի եւ կարծիքների փոխանակման, գիտական քննարկումների եւ հետազոտությունների, ինչպես նաեւ միջազգային հանրությանը կլիմայի փոփոխության եւ մոլորակի գեոդինամիկայի իրական իրավիճակի մասին ահազանգելու յուրօրինակ բաց միջառարկայական հարթակ:
Շարժման մասնակիցները տարբեր մասնագիտությունների, հայացքների, կրոնների եւ հետաքրքրությունների ոլորտների տեր մարդիկ են՝ գիտնականներից մինչեւ էնտուզիաստներ, բիզնեսի ներկայացուցիչներ եւ հասարակական գործիչներ, աթեիստներից մինչեւ տարբեր կրոնների հետեւորդներ:
Չնայած կյանքի եւ մասնագիտական փորձի, հայացքների եւ իրավասությունների բազմազանությանը, այս բոլոր մարդկանց միավորում է առանցքային գործոնը՝ ներկա եւ ապագա սերունդների հանդեպ պատասխանատվության խոր գիտակցումը աշխարհի համար, որ մենք կթողնենք նրանց: Կոլեկտիվ պատասխանատվության այս զգացումից դրդված՝ ամբողջ աշխարհում աճող թվով մարդիկ միանում են «ԱԼԼԱՏՌԱ» Միջազգային սոցիալական շարժման նախաձեռնություններին:
«ԱԼԼԱՏՌԱ» շարժման մասնակիցները անհատներ են, ովքեր ոչ միայն ուսումնասիրում են կլիմայի փոփոխությունն, այլեւ ակտիվորեն աշխատում են ժողովրդավարական արժեքների ամրապնդման եւ մարդու իրավունքների վերաբերյալ միջազգային քննարկումներ նախաձեռնելու ուղղությամբ: «ԱԼԼԱՏՌԱ»-ի մասնակիցները խորապես համոզված են, որ աճող կլիմայական ճգնաժամի պայմաններում մարդկությունը չի կարող իրեն թույլ տալ անմիաբանություն եւ առճակատում: Հետեւաբար, «ԱԼԼԱՏՌԱ»-ի նախագծերն ուղղված են հասարակության բոլոր մակարդակներում անմիաբանության հաղթահարմանը եւ նպաստում են մտածողության հարացույցի ձեւավորմանը, որը հիմնված է մարդու իրավունքների եւ ազատությունների փոխադարձ հարգանքի եւ մարդկային կյանքի արժեքի առաջնահերթությունը ճանաչելու վրա:
Շարժման գործունեության ձեւաչափը
«ԱԼԼԱՏՌԱ»-ն ապակենտրոնացված շարժում է՝ առանց հիերարխիկ կառուցվածքի: Որոշ երկրներում գործում են Համակարգող կենտրոններ, որոնք կամավորների միավորումներ են՝ փորձի եւ գիտելիքների փոխանակման նպատակով՝ համատեղ նախաձեռնություններ իրականացնելու նպատակով: Համակարգող կենտրոնների հիմնական խնդիրը Շարժման մասնակիցների միջեւ զարգացումների եւ մտքերի փոխանակումն է միջազգային մակարդակով։ Շարժման տեղական կամավորները ինքնավար որոշումներ են կայացնում՝ կապված ընդհանուր նպատակին հասնելու համար իրենց կողմից իրականացվող ծրագրերի եւ նախաձեռնությունների հետ:
«ԱԼԼԱՏՌԱ» շարժումը չունի որեւէ ֆինանսական պարտավորություն, անդամավճար կամ կանոնակարգ: Կամավորներն իրենց գործունեությունը կազմակերպում են իրենց հայեցողությամբ՝ հաշվի առնելով մյուս մասնակիցների փորձը եւ կատարելագործելով այն։
Կարեւոր է նշել, որ իր տասնամյա գործունեության ընթացքում «ԱԼԼԱՏՌԱ»-ն պահպանել է անկախությունը արտաքին ֆինանսավորման ցանկացած ձեւից՝ լինի դա պետական, թե կորպորատիվ: Կամավորները բոլոր ծրագրերն ու նախաձեռնությունները իրականացնում են իրենց միջոցներով:
Շարժումը որեւէ կերպ չի միջամտում իր մասնակիցների անձնական գաղափարական, կրոնական կամ քաղաքական հայացքներին, եւ մասնակիցների անձնական հայացքները չեն ազդում Շարժման ուղղության եւ նպատակների վրա։
«ԱԼԼԱՏՌԱ»-ի բոլոր մասնակիցների համար միավորող եւ համախմբող գործոնը՝ անկախ նրանց աշխարհայացքից, համոզմունքներից եւ փիլիսոփայական համոզմունքներից, կլիմայական ճգնաժամի թեման եւ անհրաժեշտության ըմբռնումն է։
- իրականացնել Երկրի վրա ներկայումս տեղի ունեցող փոփոխությունների բոլոր պատճառների ավելի համապարփակ հետազոտություն,
- տեղեկացնել միջազգային հանրությանը կլիմայի փոփոխության իրական մասշտաբի մասին,
- խթանել բաց գիտական քննարկումները եւ ուղիներ որոնել կլիմայական ներկայիս սպառնալիքին դիմակայելու համար:
Միեւնույն ժամանակ, «ԱԼԼԱՏՌԱ» շարժումը պաշտպանում է հիմնարար ժողովրդավարական արժեքներն ու մարդու իրավունքները՝ առաջնահերթություն տալով յուրաքանչյուր անհատի արժանապատվությանն ու ազատությանը։ «ԱԼԼԱՏՌԱ»-ն ընդգծում է խոսքի ազատության, հավաքների ազատության եւ այլ հիմնարար իրավունքների կարեւորությունը՝ դրանք ընկալելով որպես առողջ հասարակության անբաժանելի մաս։
Այս արժեքները խթանելու համար «ԱԼԼԱՏՌԱ»-ն կազմակերպում է միջազգային առցանց կոնֆերանսներ, իրականացնում է կրթական աշխատանք տարբեր մեդիա հարթակների միջոցով, արտադրում է վավերագրական ֆիլմեր եւ տարածում է տեղեկատվություն ավելի քան 150 լեզուներով, նպատակ ունենալով բարձրացնել հանրային իրազեկությունը ժողովրդավարական սկզբունքների կարեւորության մասին եւ մարդկանց ներգրավել բաց երկխոսության եւ գլոբալ խնդիրների լուծումների համատեղ որոնման մեջ:
«ԱԼԼԱՏՌԱ»-ի մեթոդաբանական մոտեցման կանխատեսողական ճշգրտությունը կլիմայի փոփոխության հիմնախնդրի ուսումնասիրության մեջ
«ԱԼԼԱՏՌԱ»-ի եզակի անկախ դիրքը թույլ է տալիս նրան մնալ որպես ինքնավար եւ անկախ հարթակ՝ հնարավորություն տալով անաչառ եւ անկողմնակալ ուսումնասիրել ինչպես կլիմայի, այնպես էլ գեոդինամիկ փոփոխությունների թեման, այնպես էլ ժամանակակից հասարակությանը առնչվող հարցերի լայն շրջանակը: Շարժման բաց, ժողովրդավարական ուղղվածությունը խրախուսում է թեմատիկ սահմանափակումներից, կարծրատիպերից կամ արտաքին ազդեցությունից զերծ գիտական քննարկումները՝ խթանելով արդյունավետ միջդիսցիպլինար միջազգային երկխոսությունը:
Կլիմայի փոփոխության ուսումնասիրման նկատմամբ «ԱԼԼԱՏՌԱ»-ի մասնակիցների նման անաչառ, օբյեկտիվ մոտեցումն ապացուցել է դրա արդյունավետությունը եւ կանխատեսման բարձր ճշգրտությունը: Հատկանշական է, որ դեռ 2014 թվականին Շարժումը հրապարակեց հատվածներ կլիմայական զեկույցից, որը պարունակում է մի քանի կանխատեսումներ՝ հիմնված երկարաժամկետ կլիմայական ուսումնասիրությունների վրա:
Այս փաստաթղթում շարադրված հիմնական կանխատեսումները մատնանշում էին, որ առաջիկա տասնամյակներում աշխարհը կկանգնի գլոբալ կլիմայական իրավիճակի զգալի վատթարացման, կլիմայական աղետների թե՛ թվի եւ թե՛ ծանրության աճի, ինչպես նաեւ կլիմայական փախստականների ընդհանուր թվի կտրուկ աճի հետ։
Հատկանշական է, որ 2014 թվականին այս տագնապալի տեղեկատվությունը թերահավատությամբ ընդունվեց հիմնական գիտական հանրության կողմից, քանի որ սովորական գիտական պրակտիկայի գնահատականներն ու կանխատեսումները շատ ավելի լավատեսական պատկեր էին ներկայացնում գալիք տասնամյակի վերաբերյալ: Այն ժամանակ միայն մի քանի գիտնականներ գիտակցեցին ներկայացված տեղեկատվության նշանակությունը, ինչը նպաստեց նրանց նախագծին միանալուն։
Ներկայումս փորձագիտական հանրության մեջ թերահավատությունն այս առումով աստիճանաբար մարում է, եւ փորձագետները բացահայտորեն ընդունում են, որ իրենց նախկին գնահատականները բավականաչափ ճշգրիտ չեն եղել՝ նշելով լրացուցիչ ազդող գործոնների հնարավոր առկայությունը եւ հաստատելով, որ կլիմայի փոփոխությունը տեղի է ունենում շատ ավելի արագ, քան նախկինում ենթադրվում էր: Դա պայմանավորված է նրանով, որ նրանք հստակ տեսնում են, թե ինչպիսի զարմանալի ճշգրտությամբ են տեղի ունենում փոփոխություններն ու իրադարձությունները, որոնց մասին զգուշացրել էին «ԱԼԼԱՏՌԱ»-ի գիտնականները։
2024 թվականի դրությամբ կարելի է վստահորեն ասել, որ կլիմայական իրադարձությունների զարգացմանը նկատվող կրիտիկական միտումները սերտորեն համընկնում են մեկ տասնամյակ առաջ «ԱԼԼԱՏՌԱ» շարժման եւ մի խումբ գիտնականների կողմից արված կանխատեսումների հետ:
ALLATRA TV ՆԱԽԱԳԻԾԸ
«ԱԼԼԱՏՌԱ» շարժման գործունեությունը խթանել է կամավորական լայնածավալ նախագծերի զարգացումը, որոնց թվում հատուկ տեղ է գրավում ALLATRA TV-ն: Այս նախագիծը նորարարական, անկախ մեդիա հարթակ է, բազմալեզու ալիքների էկոհամակարգով, որտեղ կամավոր մասնակիցները իրականացնում են տարբեր մեդիա նախաձեռնությունների լայն տեսականի:
ALLATRA TV-ի յուրահատկությունն այն է, որ դրա բովանդակությունը ստեղծվում է տարբեր մասնագիտությունների մարդկանց կողմից, երբեմն նույնիսկ ոչ մի կապ չունեցող լրատվամիջոցների հետ: Այնուամենայնիվ, մարդիկ ինքնուրույն ձեռք են բերում անհրաժեշտ հմտությունները եւ կամավոր հիմունքներով ուսուցանում են միմյանց, որպեսզի իրականացնեն իրենց նախաձեռնությունները եւ համատեղ ստեղծեն հանրային օգտակար բովանդակություն աշխարհի բազմաթիվ լեզուներով:
ALLATRA TV-ն ներկայացնում է բովանդակության տարբեր ձեւաչափեր, ներառյալ բլոգներ, ուղիղ հեռարձակումներ, լրատվական հաղորդումներ, անիմացիոն եւ վավերագրական ֆիլմեր:
ALLATRA TV-ն ծառայում է որպես բազմաբնույթ տեղեկատվական հարթակ, որն ընդգրկում է թեմաների լայն շրջանակ՝ ուղղակիորեն կամ անուղղակիորեն կապված են Շարժման հիմնական առաքելության՝ կլիմայական խնդիրների լուծման հետ: ALLATRA TV-ի բովանդակությունը ներառում է ոչ միայն կլիմայական հետազոտություններ, այլեւ ուսումնասիրում է տարբեր թեմատիկ ոլորտներ, ինչպիսիք են պատմությունը, մշակութային ուսումնասիրությունները, հնագիտությունը, կրոնագիտությունը, սոցիոլոգիան, տնտեսագիտությունը, հոգեբանությունը, փիլիսոփայությունը եւ շատ այլ ոլորտներ:
Հարթակի այսպիսի միջդիսցիպլինարությունը պայմանավորված է նրանով, որ դեռեւս "ԱԼԼԱՏՐԱ" շարժման ստեղծումից առաջ կամավորները պատմական հետադարձ հայացքով կլիմայական փոփոխությունների ուսումնասիրության ընթացքում բացահայտել են բազմաթիվ հետաքրքիր փաստեր, որոնք վերաբերում են տարբեր ժողովուրդների եւ քաղաքակրթությունների մշակույթներին, կրոններին եւ պատմություններին:
Քանի որ այս տեղեկատվությունը չափազանց կարեւոր է ժամանակակից հասարակության զարգացման համար, ուստի բացահայտումներից շատերը լուսաբանվել են ALLATRA TV-ի տարբեր հաղորդումներում:
ALLATRA TV-ի տարբերակիչ առանձնահատկությունն այն է, որ այն տրամադրում է ոչ ավանդական եւ անկախ տեսակետ տարբեր պատմական, մշակութային եւ կրոնական երեւույթների վերաբերյալ: Այս մոտեցումը թույլ է տալիս հանդիսատեսին ստանալ վերլուծություններ, որոնք դուրս են գալիս հիմնական պարադիգմներից եւ նախաձեռնել բաց քննարկումներ հրատապ խնդիրների շուրջ: Քանի որ բոլոր տեսանյութերը արտադրվում են տարբեր երկրներ եւ մշակույթներ ներկայացնող անհատների կողմից, սա ապահովում է կարծիքների լայն շրջանակ եւ տեսակետների ազատ արտահայտում՝ առանց միասնական տեսակետի վրա կենտրոնանալու: ALLATRA TV-ն ստեղծում է բաց եւ բազմազան քննարկումների համար անհրաժեշտ պայմաններ:
Տարբեր ձեւաչափերի բազմազանությունը թույլ է տալիս ALLATRA TV-ին արդյունավետորեն փոխանցել կարեւոր տեղեկատվությունը գլոբալ բազմազան լսարանին՝ օգնելով բարձրացնել կլիմայական խնդիրների մասին իրազեկությունը եւ խթանել ակտիվ մասնակցությունը դրանց լուծմանը:
ALLATRA TV-ն դարձել է ականատեսների աչքերով կլիմայական իրադարձությունների լուսաբանման հանրային հարթակի ստեղծման առաջամարտիկը։ Շատ ավելի վաղ, նախքան հիմնական լրատվամիջոցների կողմից նման նախաձեռնությունների իրականացումը, ALLATRA TV-ն ամբիոն էր տրամադրում այն մարդկանց, ովքեր ուղղակիորեն բախվում էին ծայրահեղ եղանակային իրադարձությունների հետ, որպեսզի համաշխարհային հանրությունը կարողանա առաջին ձեռքից իմանալ, թե ինչ է կատարվում կլիմայի հետ մոլորակի տարբեր մասերում: Ավելին, ALLATRA TV-ն առաջինն էր, որ սկսեց կլիմայական իրադարձությունների մասին հրատապ լուրեր արտադրել՝ հանրությանը արագ եւ հավաստի տեղեկատվություն տրամադրելով։
Առանձնահատկությունն այն է, որ աշխարհի առանձին հատվածներում տեղի ունեցող կլիմայական աղետների մասին տեղեկատվությունը, որը հրապարակվել է ALLATRA TV-ի հարթակում, հաճախ բացահայտում էր դառնում այլ երկրների բնակիչների համար։ Դիտողները կարող էին տեսնել ամբողջ պատկերը եւ դիտել մոլորակի վրա տեղի ունեցող կլիմայի փոփոխության գլոբալ առաջընթացը: ALLATRA TV-ի նման հաղորդումները հանդիսատեսին հնարավորություն ընձեռեցին ավելի ամբողջական պատկերացում կազմել աշխարհի տարբեր տարածաշրջանների վրա կլիմայի փոփոխության ազդեցության մասշտաբի մասին՝ առաջարկելով կարեւոր տվյալներ եւ համատեքստ կլիմայական ընթացիկ խնդիրների խորը ըմբռնման համար:
Հատկանշական է, որ Շարժման ակունքներում կանգնած գիտնականների մի զգալի մասը, ելնելով իրենց մասնագիտական գործունեության առանձնահատկություններից եւ անվտանգության նկատառումներից, չի կարողացել բացահայտ մասնակցել հանրային միջոցառումներին։ Բացառություն էր Իգոր Միխայլովիչ Դանիլովը՝ գիտնականների սկզբնական խմբի անդամ, ում շուրջ ստեղծվեց կամավորների մի խումբ, որը հետագայում նախաձեռնեց «ԱԼԼԱՏՌԱ» Միջազգային հասարակական շարժման ստեղծումը։
Իգոր Միխայլովիչը հիանալի հասկանում եւ գիտակցում էր ոչ միայն ռիսկերը իր հեղինակության համար, այլեւ ավելի լուրջ սպառնալիքները, որոնք կարող էին առաջանալ իր՝ հանրային դեմք դառնալու հետեւանքով։ Բայց միեւնույն ժամանակ նա խորապես գիտակցում էր մարդկության առջեւ ծառացած կլիմայական սպառնալիքը եւ այդ ռիսկերը հաղթահարելու համար հետագա հետազոտությունների կարեւոր անհրաժեշտությունը: Ուստի նա գիտակցաբար ընտրեց հանրային գործունեությունն այս ուղղությամբ։ Նա ընտրեց ոչ թե անձնական անվտանգությունը, այլ մարդկության անվտանգությունը։
Իգոր Միխայլովիչ Դանիլովը դարձավ ALLATRA TV-ի հանրային դեմքերից մեկը՝ ակտիվորեն մասնակցելով հարցազրույցներին եւ քննարկումներին։ Նրա գործունեությունը նոր վեկտոր է սահմանել կլիմայական հետազոտությունների ոլորտում՝ ստեղծելով անհրաժեշտ պայմաններ հանրային քննարկումների համար։ Սա նպաստեց հասարակությանը արդի գաղափարներին ծանոթացնելուն, կլիմայական խնդիրների ուսումնասիրությանը մարդկանց ներգրավելուն եւ գիտական նախաձեռնություններին աջակցելուն: Դրա շնորհիվ անկախ գիտնականները կարող էին շարունակել իրենց հետազոտությունները եւ նախաձեռնություն ցուցաբերել այս ոլորտում, ինչն ապահովեց կլիմայի փոփոխության վերաբերյալ գիտելիքների հետագա զարգացումն ու խորացումը։
Իգոր Միխայլովիչի կողմից հրապարակայնորեն տարածած տեղեկատվությունը նոր չափանիշներ է սահմանում ինչպես գիտական հանրության համար՝ կլիմայի հետազոտության համատեքստում, այնպես էլ ավելի լայն հանրության համար՝ ստեղծելով նախադեպեր կարեւոր քննարկումների եւ նախաձեռնությունների համար:
Շարժման մասնակիցների ակտիվ կամավորական ջանքերի շնորհիվ ALLATRA TV-ի տեսաբովանդակությունը ակտիվորեն թարգմանվում է տարբեր լեզուներով՝ հասնելով դիտողների լայն լսարանին ողջ աշխարհում: ALLATRA TV-ն ընդամենը մեկն է բազմաթիվ նախագծերից, որոնք իրականացվում են տարբեր երկրների «ԱԼԼԱՏՌԱ»-ի մասնակիցների կողմից:
Կամավորների ջանքերով ALLATRA TV-ի բովանդակությունը տարածվում է ամբողջ աշխարհում ավելի քան 150 լեզուներով տարբեր առցանց հարթակներում եւ սոցիալական լրատվամիջոցներում: Մասնակիցները նախաձեռնում եւ մասնակցում են տարբեր միջազգային կոնֆերանսների, որոնց շրջանակներում քննարկում են կլիմայի փոփոխության հետ կապված հիմնական խնդիրները: Նրանք հարցազրույցներ են անցկացնում այս ոլորտի առաջատար գիտնականների եւ փորձագետների հետ, արտադրում են վավերագրական ֆիլմեր եւ մշակում մեդիա բովանդակության տարբեր ձեւեր, որոնք նպաստում են միջազգային մակարդակում կլիմայի փոփոխության խնդիրների վերաբերյալ իրազեկության բարձրացմանը եւ կայուն զարգացման վերաբերյալ քննարկումներին: «ԱԼԼԱՏՌԱ»-ի կամավորների աշխատանքը բարձր է գնահատվում միջազգային հանրության կողմից՝ ժողովրդավարական արժեքներին, թափանցիկությանը եւ խիզախությանը կլիմայական խնդիրները լուծելու եւ մարդու իրավունքների պաշտպանության հարցում նրանց նվիրվածության համար:
«ԱԼԼԱՏՌԱ»-ի կամավորների մասնակցությունը «Արարող հասարակություն» նախագծում
«ԱԼԼԱՏՌԱ» շարժման միջազգային ճանաչման եւ պահանջվածության աճի հետ մեկտեղ, բնականաբար, ընդլայնվել է նրա համագործակցության շրջանակը այլ նախաձեռնությունների հետ, որոնք կիսում են նմանատիպ նպատակներ եւ արժեքներ: Առանցքային գործընկերներից մեկը դարձավ «Արարող հասարակություն» միջազգային նախագիծը։
«Արարող հասարակություն» նախագիծը գլոբալ նախաձեռնություն է, որն ուղղված է մարդկության առանցքային խնդիրների լուծմանը՝ հատուկ ուշադրություն դարձնելով կլիմայական ճգնաժամի հաղթահարմանը եւ հասարակության կողմից կայուն զարգացման ձեռքբերմանը։
Նախագիծը ծավալվում է «Արարող հասարակություն» կոչվող հասարակության նոր մոդելի մասին բանավեճի շուրջ, որը ենթադրում է գլոբալ ճգնաժամերի համալիր լուծումներ եւ կարող է ապահովել ապագա՝ առանց պատերազմների, հակամարտությունների, բռնության, աղքատության եւ սովի: Նախագծի նպատակն է ձեւավորել հասարակության աշխատանքային մոդել, որը թույլ կտա ստեղծել պայմաններ, որոնց դեպքում մարդկությունը կկարողանա արագ եւ խաղաղ կերպով անցնել էվոլյուցիոն զարգացման նոր փուլ: Հասարակություն, որը կենտրոնացած է յուրաքանչյուր անհատի անվտանգության, առողջության, բարեկեցության եւ համապարփակ զարգացման վրա:
«Արարող հասարակություն» միջազգային նախագծի նախաձեռնությունը ծագել է ԱՄՆ-ից եւ ներկայումս միավորում է միլիոնավոր մարդկանց ամբողջ աշխարհում, ովքեր պաշտպանում են համամարդկային արժեքների վրա հիմնված հասարակություն ստեղծելու գաղափարը: Երկրի կլիմայական եւ գեոդինամիկ փոփոխությունների վերաբերյալ գիտական տվյալները, որոնք օգտագործվում են «Արարող հասարակություն» նախագծում, հիմնվում են «ԱԼԼԱՏՌԱ» շարժման գիտնականների եւ ակտիվիստների հետազոտությունների վրա:
Ինքնավար մնալով հանդերձ՝ «ԱԼԼԱՏՌԱ»-ն եւ «Արարող հասարակություն»ը արդյունավետորեն լրացնում են միմյանց ջանքերը կլիմայական սպառնալիքների վերաբերյալ հանրային իրազեկվածության բարձրացման գործում: «ԱԼԼԱՏՌԱ»-ի կամավորներն ակտիվորեն մասնակցել են «Արարող հասարակություն» հարթակի տարբեր նախաձեռնություններին, ներառյալ բազմաթիվ ֆորումներին, կոնֆերանսներին եւ այլ միջոցառումներին, որոնք նախատեսված են կլիմայի փոփոխության մասին իրազեկվածության բարձրացման եւ համընդհանուր մարդկային արժեքների առաջխաղացման համար:
«Արարող հասարակություն» հարթակում կազմակերպված «Գլոբալ ճգնաժամ» ընդհանուր խորագրով լայնածավալ առցանց ֆորումների շարքը կամավորների ջանքերով թարգմանվել է 150 լեզուներով: Դա թույլ է տվել, որ կլիմայի վերաբերյալ ծայրահեղ կարեւոր տեղեկատվությունը հասնի համաշխարհային լսարանին եւ մեծապես ակտիվացնի համաշխարհային հանրությունը' մարդկության առջեւ ծառացած գլոբալ մարտահրավերներին պատասխաններ գտնելու համար:
Վարկաբեկման համակարգված արշավ «ԱԼԼԱՏՌԱ» Միջազգային հասարակական շարժման դեմ
2015 թ.-ին «ԱԼԼԱՏՌԱ» Շարժումը վարկաբեկելու համակարգված արշավ սկսվեց Կրոնական եւ աղանդների ուսումնասիրությունների կենտրոնների ռուսական ասոցիացիայի կողմից (այսուհետ՝ РАЦИРС), որը գործում էր Ռուս Ուղղափառ Եկեղեցու (այսուհետ՝ РПЦ) օրհնության ներքո եւ ենթադրաբար գործում է նրա շահերից ելնելով: Ըստ հանրային աղբյուրների տվյալների՝ РАЦИРС-ը ռուսական կրոնամետ կազմակերպություն է, որը զբաղվում է հակակուլտային եւ հակաաղանդավորական գործունեությամբ: Ըստ երեւույթին, РАЦИРС-ն ակտիվացրել է իր ազդեցության միջազգային ցանցը, որը ներառում է տարբեր լրատվամիջոցների լրագրողների եւ այլ գործակալների՝ «ԱԼԼԱՏՌԱ» միջազգային շարժումը վարկաբեկելու եւ անարգելու եւ դրա մասնակիցներին ապամարդկայնացնելու համար:
«ԱԼԼԱՏՌԱ» Միջազգային շարժման ճանաչման աճի եւ գլոբալ կլիմայական խնդիրների լուծման, ժողովրդավարական արժեքների եւ բաց հասարակության սկզբունքների առաջխաղացման գործում հասարակության համախմբման ուղղությամբ նրա հաջող գործունեության արդյունքում РАЦИРС կազմակերպությունը նախաձեռնել է լայնածավալ արշավ այս շարժումը վարկաբեկելու համար: Ակնհայտ է, որ РАЦИРС-ի կողմից ագրեսիվ տեղեկատվական հարձակման պատճառը «ԱԼԼԱՏՌԱ»-ի հավատարմությունն էր ժողովրդավարական սկզբունքներին, ինչը ձեռնտու չէր РАЦИРС-ի ավտորիտար գաղափարախոսությանը։ «ԱԼԼԱՏՌԱ»-ի ժողովրդավարական գաղափարների արագ աճող աջակցությունը ոչ միայն միջազգային ասպարեզում, այլեւ Ռուսաստանի ներսում, ըստ երեւույթին, РАЦИРС-ի ներկայացուցիչները գնահատեցին որպես սպառնալիք Ռուսաստանում իրենց կառուցած ավտորիտար համակարգի համար։
Շարժման եւ նրա մասնակիցների կերպարը միտումնավոր արատավորելու համար РАЦИРС-ը, ակնհայտ է, որ մոբիլիզացրեց իր միջազգային ազդեցության ցանցը, ներառյալ վերահսկվող լրատվամիջոցները, որպեսզի համակարգված կերպով տարածեն «ԱԼԼԱՏՌԱ»-ի մասին զրպարտիչ բովանդակությունը համաշխարհային մասշտաբով:
Վարկաբեկման արշավի զգալի էսկալացիան ժամանակագրական առումով փոխկապակցված է «ԱԼԼԱՏՌԱ»-ի մասնակիցների կողմից գիտական վարկածի հրապարակային հրապարակման ժամանակահատվածի հետ՝ Ռուսաստանում կլիմայական ապակայունացնող կրիտիկական օջախի առկայության մասին, որն ունի գլոբալ կլիմայական գործընթացների վրա բացասական ազդեցության զգալի ներուժ եւ մոլորակային մասշտաբի աղետալի հետեւանքների ռիսկեր է պարունակում: Այս տեղեկատվության հրապարակումն, ըստ ամենայնի, լրացուցիչ կատալիզատոր ծառայեց ռուսական РАЦИРС կրոնամետ կազմակերպության կողմից վարկաբեկման քարոզարշավի ակտիվացման համար։
«ԱԼԼԱՏՌԱ» շարժման դեմ ընթացիկ վարկաբեկման արշավի աննախադեպ մասշտաբը, որը նշանավորվել է տարբեր երկրներում նույն զրպարտչական նարատիվների եւ անհիմն մեղադրանքների համաժամանակյա տարածմամբ, ցույց է տալիս այդ գործողությունների համակարգված բնույթը եւ մատնանշում այս ապատեղեկատվության միասնական աղբյուրը։ «ԱԼԼԱՏՌԱ» շարժումը վարկաբեկմանը ուղղված զրպարտչական դրույթները, որոնք ի սկզբանե ձեւակերպվել էին ռուսական կրոնամետ РАЦИРС կազմակերպության կողմից դեռեւս 2015 եւ 2016 թվականներին РАЦИРС-ի եւ Ռուս ուղղափառ եկեղեցու հետ փոխկապակցված տեղեկատվական ռեսուրսների հրապարակումների մեջ, 10 տարի շարունակ տարբեր ձեւերով պարբերաբար վերարտադրվել են միջազգային լրատվամիջոցների ցանցերում, այդ թվում նաեւ Եվրոպայում։
Վարկաբեկման դիտավորությունը հաստատվում է լրագրողական օբյեկտիվության ստանդարտների համակարգված անտեսմամբ, որն է՝ Շարժման ներկայացուցիչներից դիրքորոշման հարցումների բացակայությունը, տեղեկատվության պաշտոնական աղբյուրների անտեսունը եւ այլընտրանքային տեսակետներ ներկայացնելու կանխամտածված մերժումը: Անկողմնակալ լրագրության սկզբունքներին հավատարիմ մնալու փոխարեն, որը լսարանին հնարավորություն է տալիս հավասարակշռված լուսաբանման միջոցով ձեւավորել սեփական կարծիքը, լրատվամիջոցների եւ լրագրողների ցանցն, ըստ ամենայնի РАЦИРС-ի ազդեցության տակ, իրականացնում է հաշվարկված ռազմավարություն՝ քարոզելով ապամարդկայնացնող հռետորաբանություն, որն ուղղված է «ԱԼԼԱՏՌԱ» շարժման մասնակիցների նկատմամբ ատելություն հրահրելուն եւ խտրական գործողություններ խրախուսելուն:
Ի պատասխան «ԱԼԼԱՏՌԱ» շարժման դեմ ագրեսիվ ապատեղեկատվության արշավին, որը սկսվել է բազմաթիվ երկրներում եւ բնութագրվում է անհիմն մեղադրանքներով եւ կեղծ պնդումներով, ստորեւ ներկայացված է փաստացի ճշգրիտ տեղեկատվություն, որը օբյեկտիվորեն հաստատում է «ԱԼԼԱՏՌԱ»-ի մասնակիցներին վարկաբեկելու նպատակով դիտավորյալ տարածված զրպարտչական հայտարարությունների անհիմն եւ կեղծ բնույթը։
«ԱԼԼԱՏՌԱ»-Ի ԴԵՄ ԱՊԱՏԵՂԵԿԱՏՎԱԿԱՆ ԱՐՇԱՎՈՒՄ ՕԳՏԱԳՈՐԾՎԱԾ ԶՐՊԱՐՏՉԱԿԱՆ ԴՐՈՒՅԹՆԵՐԻ ՀԵՐՔՈՒՄ
ԳԵՂԱՐՎԵՍՏԱՆԱԿԱՆ ԳՐՔԵՐԻ ՄԱՍԻՆ ԴՐՈՒՅԹԸ
РАЦИРС-ի նախաձեռնած զրպարտչական հոդվածների շրջանակներում «ԱԼԼԱՏՌԱ»-ին առաջադրված մեղադրանքներում հղումներ են արվում գեղարվեստական գրքերին, որոնք լրագրողները միտումնավոր կապում են Շարժման հետ, եւ որոնց բովանդակությունը միտումնավոր խեղաթյուրված է՝ Շարժման հեղինակությանը վնասելու համար:
Որպես «ԱԼԼԱՏՌԱ»-ն վարկաբեկելու նպատակաուղղված արշավի մի մաս, այս զրպարտչական հրապարակումների հեղինակները միտումնավոր անտեսում են այս միջազգային շարժման բազմազան գործունեությունն ու հիմնական նպատակը՝ փոխարենը արհեստականորեն կենտրոնանալով բացառապես մի քանի գեղարվեստական գրքերի վրա: Այս գրքերն ի սկզբանե հրատարակվել են որպես բազմաթիվ նախաձեռնություններից մեկը՝ կլիմայական խնդիրների վրա ուշադրություն հրավիրելու համար «ԱԼԼԱՏՌԱ» շարժման կամ նույնիսկ նրան նախորդող կազմակերպության՝ «Лагода»-ի ստեղծումից շատ առաջ: Միջազգային Շարժման գաղափարախոսությունն ու բազմակողմանի աշխատանքը մի քանի գրական ստեղծագործության մեջ սահմանափակելը անհեթեթ է նույնիսկ ֆորմալ տրամաբանության տեսանկյունից, ինչը վկայում է տվյալ վարկաբեկման արշավի նախաձեռնողների կողմից դիտավորյալ խեղաթյուրման եւ ապատեղեկատվության մասին:
Առաջին հերթին անհրաժեշտ է ընդգծել, որ գեղարվեստական գրականությունը չի կարող դիտվել որպես շարժման գաղափարախոսություն եւ չի ծառայում որպես այդպիսին de facto։ «ԱԼԼԱՏՌԱ» ՄՀՇ-ի կանոնադրությունը չի պարունակում հղումներ գեղարվեստական որեւէ ստեղծագործության: Շարժման նպատակներն ու խնդիրները հստակորեն սահմանված են նրա հիմնարար փաստաթղթերում։
Հասարակական շարժումների ձեւավորումն ու զարգացումը բարդ սոցիալական գործընթաց է, որի վրա ազդում են բազմաթիվ գործոններ։ Այս գործընթացը մեկ գրական աղբյուրով սահմանափակելը չարդարացված կոպիտ պարզեցում է: Անհեթեթ, անհիմն, անտրամաբանական եւ մանիպուլյատիվ է այն պնդումը, որ 180 երկրներից տարբեր ազգությունների, համոզմունքների, մասնագիտությունների եւ տեսակետների տեր մարդկանց միավորող միջազգային շարժման գաղափարախոսությունը կարող է լիովին սահմանվել մեկ հեղինակի գրական ստեղծագործություններով: Նման մեղադրանքները հակասում են միջազգային իրավական փաստաթղթերում ամրագրված իրավունքի, խոսքի ազատության եւ միավորումների ազատության հիմնարար սկզբունքներին։
«ԱԼԼԱՏՌԱ»-ի դեմ РАЦИРС-ի նախաձեռնած ապատեղեկատվության արշավի համատեքստում փորձ է արվել միտումնավոր ուռճացնել եւ նույնիսկ քրեականացնել կոնկրետ գրական ստեղծագործությունների ազդեցությունը հասարակական շարժման վրա, մինչդեռ իրականում նման ազդեցություն գոյություն չունի։ Ավելին, նշված գրական ստեղծագործությունները նպատակ ունեին հասարակության ուշադրությունը հրավիրել սոցիալական եւ կլիմայական խնդիրների վրա, ինչպես նաեւ խթանել ընթերցողների շրջանում հուզական ինտելեկտի զարգացումը, ներառյալ ինքնատիրապետման եւ քննադատական մտածողության հմտությունները: Նման նպատակները լեգիտիմ են եւ սոցիալապես նշանակալի, եւ դրանք պաշտպանված են արտահայտվելու ազատության իրավունքով։
Կարեւոր է նաեւ նշել, որ գեղարվեստական ստեղծագործությունները, դրանցում օգտագործվող գրական գործիքների հետ մեկտեղ, չեն կարող մեկնաբանվել որպես հեղինակի իրական համոզմունքների արտահայտություն: Գեղարվեստական ստեղծագործությունները, ըստ սահմանման, երեւակայության արդյունք են: Յուրաքանչյուր գրքի սկզբում հերոսների եւ իրադարձությունների գեղարվեստական բնույթի մասին հեղինակի բացահայտ հայտարարությունը հստակ եզրագիծ է սահմանում իրականության եւ գեղարվեստական հորինվածքի միջեւ: Կազմակերպության հեղինակությունը խաթարելու եւ քրեականացնելու փորձը՝ հիմնվելով գեղարվեստական հորինվածքի վրա, որը, ավելին, որեւէ կապ չունի նրա ընթացիկ գործունեության եւ նպատակների հետ, հակասում է ոչ միայն խոսքի եւ արտահայտման ազատության սկզբունքներին, որոնք ամրագրված են միջազգային իրավական ակտերում եւ ազգային սահմանադրություններում, այլեւ նույնիսկ հակասում է տարրական ողջամտությանը: Եթե գրական ստեղծագործությունները չեն խախտում օրենքով սահմանված սահմանափակումները, ինչպիսիք են բռնության կոչերը կամ ատելության հրահրումը, ապա դրանք չեն կարող գրաքննության ենթարկվել:
«ԱԼԼԱՏՌԱ»-ի դեմ զրպարտչական հոդվածներում դրանց հեղինակները դիտավորյալ օգտագործում են ֆրեյմինգի մանիպուլյատիվ տեխնիկան: Դա տեղեկատվության ներկայացման միջոց է, որն ազդում է լսարանի կողմից այդ տեղեկատվության ընկալման եւ մեկնաբանման վրա: Ֆրեյմինգը հիմնված է այն փաստի վրա, որ համատեքստը, որում ներկայացվում է տեղեկատվությունը, կարող է զգալիորեն փոխել դրա իմաստը եւ ընկալումը: Այսպիսով, ֆրեյմինգը հզոր մանիպուլյացիայի գործիք է, որն ազդում է այն բանի վրա, թե ինչպես են մարդիկ հասկանում եւ արձագանքում տեղեկատվությանը: Լրագրողները հաճախ օգտագործում են այս մանիպուլյատիվ տեխնիկան «ԱԼԼԱՏՌԱ»-ի եւ նրա մասնակիցների դեմ։ Նրանք համատեղում են գեղարվեստական գրքերի ընտրովի խեղաթյուրված տեղեկությունները, Շարժման մասին կեղծ տեղեկություններն ու սեփական աղավաղված մեկնաբանությունները՝ այս ամենը միասին ներկայացնելով որպես օբյեկտիվ տվյալներ, երբ այդ «տվյալները» ոչ այլ ինչ են, քան սուտ։ Այս մոտեցումը ընթերցողի վստահության կոպիտ շահարկում է, վարկաբեկում է «ԱԼԼԱՏՌԱ» շարժման օրինապաշտ մասնակիցներին եւ խախտում մարդու իրավունքների եւ ազատությունների, այդ թվում՝ արժանապատվության պաշտպանության ոլորտում միջազգային օրենսդրությունը։
ԴՐՈՒՅԹ «ԱՐԱՐՈՂ ՀԱՍԱՐԱԿՈՒԹՅՈՒՆ» ՆԱԽԱԳԾԻ ՄԱՍԻՆ
«ԱԼԼԱՏՌԱ»-ի մասին զրպարտիչ հոդվածներում, որոնք ստեղծվել են նույն ձեւանմուշով, որն, ըստ երեւույթին, պատրաստվել է РАЦИРС-ի գործակալների կողմից, նաեւ նշում են «մեղադրանքներ»՝ կապված «Արարող հասարակություն» նախագծի հետ «ԱԼԼԱՏՌԱ»-ի կապերի հետ: «Արարող հասարակության» գործունեությունը ներկայացված է խեղաթյուրված՝ ամբողջությամբ այլասերելով նախագծի էությունը: Լրագրողները ձեւակերպել են «Արարող հասարակության» իրենց սահմանումը, որը երբեք չի հայտնվել նախագծի պաշտոնական ռեսուրսներում կամ իր սեփական գաղափարների, նպատակների եւ խնդիրների նկարագրության մեջ: Նրանք կրկին կիրառեցին ֆրեյմինգի մանիպուլյատիվ տեխնիկան՝ միավորելով «Արարող հասարակություն» նախագծի գաղափարների տարրերը վերը նշված գեղարվեստական գրքերի հատվածների հետ՝ միաժամանակ ավելացնելով իրենց եզրակացությունները, որոնք անհրաժեշտ էին «ԱԼԼԱՏՌԱ»-ի հեղինակությունը արատավորելու համար:
Այսինքն՝ լրագրողները, ըստ երեւույթին РАЦИРС-ի հռետորաբանության ազդեցության տակ, նախ ձեւակերպեցին իրականությանը չհամապատասխանող «Արարող հասարակության» հայեցակարգի սեփական աղավաղված տեսլականը։ Այնուհետեւ, հիմնվելով այս հորինված սահմանման վրա, նրանք մեղադրեցին «ԱԼԼԱՏՌԱ» շարժմանը այս գաղափարին աջակցելու եւ առաջ մղելու մեջ։
Կարեւոր է ընդգծել, որ «Արարող հասարակության» հայեցակարգը առաջացել է ի պատասխան մարդկանց պահանջների, որոնք բացահայտվել են ամբողջ աշխարհում իրականացված լայնածավալ սոցիոլոգիական հարցումների միջոցով: Այդ հարցումներում մարդիկ արտահայտել են իրենց պատկերացումներն այն հասարակության մասին, որը ցանկանում են տեսնել ապագայում։ Ժամանակի ընթացքում «Արարող հասարակության» հայեցակարգը փոխակերպվեց, զարգացավ եւ հարստացավ: Տեղի են ունեցել տարբեր հանդիպումներ, կլոր սեղաններ, քննարկումներ տարբեր ոլորտների մասնագետների եւ փորձագետների՝ տնտեսագետների, սոցիոլոգների, իրավաբանների, մշակութային գործիչների, քաղաքական գործիչների, հասարակական ակտիվիստների մասնակցությամբ։ Քննարկումներին մասնակցել են նաեւ համաշխարհային ճանաչում ունեցող փորձագետներ։ Այդ միջոցառումների ժամանակ մասնագետները համատեղ փնտրեցին օպտիմալ լուծումներ՝ ստեղծելու համար կայուն, անվտանգ եւ հարմարավետ հասարակական կառուցվածքի մոդել: Քննարկվեցին կայուն ապագայի մոդելներ՝ հիմնված ազատության եւ ժողովրդավարության սկզբունքների վրա, որոնք մարմնավորում են ՄԱԿ-ի իդեալները։
Մինչդեռ, իրենց զրպարտչական նյութերում լրագրողները, որոնք կրկնում էին ռուսական РАЦИРС կրոնամետ կազմակերպության հռետորաբանությունը, միտումնավոր խեղաթյուրում էին նախագծի մասնակիցների գործունեությունը: Նրանք այդ նպատակով կիրառել են վերը նշված ֆրեյմինգի տեխնիկան: Օրինակ, «քննարկեք անվերապահ հիմնական եկամուտը» արտահայտությունը օգտագործելու փոխարեն, ինչպես դա եղել է իրականում, ապատեղեկատվական նյութերը միտումնավոր վերափոխեցին այն որպես «խոստանալ անվերապահ հիմնական եկամուտ», ինչը, իհարկե, երբեք չի խոստացվել «Արարող հասարակություն» նախագծի կամ «ԱԼԼԱՏՌԱ» շարժման որեւէ պաշտոնական հարթակում։
ԱՊԱԳԱ ՀԱՍԱՐԱԿՈՒԹՅԱՆ ՄՈԴԵԼՆԵՐԸ. ԻՐԱՎԱԿԱՆ ԱՍՊԵԿՏԸ
«ԱԼԼԱՏՌԱ» շարժման մասնակիցների գործունեությունը հասարակական կառուցվածքի այլընտրանքային մոդելների քննարկման մեջ լիովին տեղավորվում է ժամանակակից սոցիալ-փիլիսոփայական եւ ֆուտուրոլոգիական դիսկուրսի համատեքստում:
Մարդկության պատմության ընթացքում մտածողները, փիլիսոփաները եւ հասարակական ակտիվիստներն առաջարկել են իդեալական հասարակության տարբեր մոդելներ: Ուտոպիստ-սոցիալիստների ստեղծագործություններից մինչեւ հետինդուստրիալ հասարակության ժամանակակից հայեցակարգերը, դա հանդիսանում է սոցիալական նախագծման շարունակական ավանդույթ: Ժամանակակից ֆուտուրիստներ, ինչպիսիք են Ալվին Թոֆլերը, Ֆրենսիս Ֆուկույաման եւ Յուվալ Նոա Հարարին, պարբերաբար հրապարակում են ստեղծագործություններ, որոնք առաջարկում են հասարակության զարգացման տարբեր սցենարներ: Նրանց աշխատանքները ճանաչվում են որպես գիտական եւ հասարակական դիսկուրսի օրինական մաս: Շատ ժամանակակից հասարակական շարժումներ, կազմակերպություններ, տարբեր դպրոցների տնտեսագետներ եւ նույնիսկ խոշոր տեխնոլոգիական ընկերությունների հիմնադիրներ առաջարկում են հասարակության ապագայի իրենց տեսլականները, որոնք լայնորեն քննարկվում են հանրային տարածքում: Նաեւ տարբեր կրոնական ուղղությունների ներկայացուցիչներ պարբերաբար բարձրաձայնում են իրենց կրոնական ուսմունքների հիման վրա նախընտրելի հասարակության կառուցվածքի մասին: Աշխարհի տարբեր քաղաքացիական նախաձեռնություններ եւ ոչ առեւտրային կազմակերպություններ հասարակության կառուցվածքը տարբեր ոլորտներում բարելավելու առաջարկներ են ներկայացնում՝ կրթությունից մինչեւ առողջապահություն: Դա քաղաքացիական հասարակության սովորական պրակտիկա է։ Նույնիսկ ՄԱԿ-ի մակարդակով մշակվում եւ քննարկվում են հասարակության կայուն զարգացման տարբեր մոդելներ, ինչը գլոբալ մակարդակում հաստատում է նման գործունեության օրինականությունը։
Այսպիսով, «ԱԼԼԱՏՌԱ»-ի գործունեությունը, որն ուղղված է հասարակության այլընտրանքային մոդելների քննարկմանը, ժամանակակից աշխարհում գոյություն ունեցող նմանատիպ նախաձեռնությունների լայն շրջանակի մի մասն է: Սա ժողովրդավարական հասարակության հանրային դիսկուրսի անբաժանելի մասն է:
«ԱԼԼԱՏՌԱ»-ն առանձնացնելու եւ նրա գործունեությունը որպես բացառիկ կամ պոտենցիալ վտանգավոր ինչ- որ բան ներկայացնելու փորձերը անհիմն են եւ հակասում են միջազգային իրավունքով ամրագրված մտքի եւ արտահայտման ազատության սկզբունքներին:
«ԱՐԱՐՈՂ ՀԱՍԱՐԱԿՈՒԹՅԱՆ ԳԱՂԱՓԱՐԸ». ԻՐԱՎԱԿԱՆ ԱՍՊԵԿՏԸ
Հասարակության խնդիրների բաց քննարկումը եւ լուծումների որոնումը միջազգային իրավունքով պաշտպանվող ժողովրդավարական գործընթացի անբաժանելի մասն է: Մասնավորապես, Մարդու իրավունքների համընդհանուր հռչակագրի 19-րդ հոդվածը երաշխավորում է մտքի եւ արտահայտման ազատությունը, ներառյալ հասարակական կազմակերպման տարբեր մոդելներ քննարկելու եւ առաջարկելու իրավունքը:
Կլիմայական խնդիրների քննարկումը եւ հասարակության կողմից կլիմայական մարտահրավերներին հարմարվելու անհրաժեշտությունը լայնորեն ճանաչված միջազգային խնդիր է, ինչի մասին վկայում են բազմաթիվ միջազգային պայմանագրերը:
Տարբեր երկրներից «ԱԼԼԱՏՌԱ»-ի կամավորների մասնակցությունը ԱՄՆ-ում գրանցված «Արարող հասարակություն» նախագծին ցույց է տալիս քննարկման բաց եւ միջազգային բնույթը՝ համահունչ լինելով համաշխարհային քաղաքացիական հասարակության սկզբունքներին։
Հարկ է նշել, որ «Արարող հասարակության» մոդելի վրա հիմնված հնարավոր հասարակական կառույցի գաղափարի առաջ քաշումը չի պարունակում գործող կարգերի բռնի տապալման կոչեր, ինչը կարող է որակվել որպես անօրինական գործողություն։
Կարեւոր է ընդգծել, որ «Արարող հասարակության» հայեցակարգի քննարկման հետ կապված կամավորների գործունեությունը եղել է բացառապես կառուցողական եւ ոչ բռնի, առանց իշխանության հավակնությունների կամ նման գաղափարներ պարտադրելու փորձերի: Նման գործողությունները լիովին համապատասխանում են խոսքի ազատության եւ խաղաղ հավաքների սահմանադրական սկզբունքներին եւ չեն կարող մեկնաբանվել որպես իշխանական համակարգի հակասահմանադրական փոփոխությանն ուղղված գործողություններ։
Իրավական չափանիշների համաձայն, այլընտրանքային սոցիալական մոդելներ քննարկելու եւ առաջարկելու գործողություններում որեւէ խախտում չկա, ինչը լրագրողները, հետեւելով ռուսական РАЦИРС կրոնամետ կազմակերպության հռետորաբանությանը, միտումնավոր փորձում են կապակցել «ԱԼԼԱՏՌԱ»-ի հետ: Ժողովրդավարական հասարակության մեջ չի կարող լինել հասարակության կառուցվածքի վերաբերյալ գաղափարների մենաշնորհ։ Հասարակության կառուցվածքի այլընտրանքային մոդելների առաջադրումը ժողովրդավարության հիմնարար սկզբունքներից մեկի՝ կարծիքների բազմակարծության իրականացումն է։
Այսպիսով, իրավական տեսակետից «ԱԼԼԱՏՌԱ» շարժման եւ նրա մասնակիցների գործունեությունը հասարակական կազմակերպման այլընտրանքային մոդելների քննարկման եւ առաջարկման հարցում լիովին համապատասխանում է միջազգային իրավական նորմերին եւ ժողովրդավարական հասարակության սկզբունքներին: Այս գործողությունները մարմնավորում են մտքի ազատության, արտահայտվելու եւ հասարակական կյանքին մասնակցելու հիմնարար իրավունքների իրականացումը։ Նման գործունեությունը քրեականացնելու կամ սահմանափակելու ցանկացած փորձ հակասում է մարդու իրավունքների եւ ժողովրդավարության հիմնարար սկզբունքներին:
ՀԵՏԱՊՆԴՈՒՄ "ԱՐԱՐՈՂ ՀԱՍԱՐԱԿՈՒԹՅԱՆ" ԳԱՂԱՓԱՐԻ ՀԱՄԱՐ. ԲԱՐՈՅԱԿԱՆ ԱՍՊԵԿՏԸ
«Արարող հասարակություն» նախագծի շրջանակներում կամավորների գործունեությունը միշտ եղել է թափանցիկ, եւ նախագծի հիմնական գաղափարը բացահայտ ներկայացված է նրա պաշտոնական կայքում, ինչպես նաեւ նախագծի ալիքի բազմաթիվ տեսանյութերում: Բոլոր հետաքրքրվածները հնարավորություն ունեն անձամբ վերանայել այդ նյութերը եւ սեփական կարծիքը կազմել նախագծի եւ «Արարող հասարակության» գաղափարի մասին։
«Արարող հասարակություն» նախագծի շրջանակներում բաց քննարկումը առաջացրել է բազմաթիվ դրական նախաձեռնություններ ամբողջ աշխարհում՝ ոգեշնչելով բազմաթիվ անհատների՝ քայլեր ձեռնարկել բոլորի կյանքը բարելավելու համար: «ԱԼԼԱՏՌԱ»-ի մասնակիցները, առաջնորդվելով իրենց համաքաղաքացիների բարեկեցության եւ իրենց երկրների բարգավաճման համար անկեղծ մտահոգությամբ, իրենց կյանքի եւ էներգիայի զգալի մասը նվիրել են հանրօգուտ գործունեությանը: Նրանք անխոնջ աշխատել են՝ զոհաբերելով իրենց անձնական ժամանակը եւ ռեսուրսները՝ ակնկալելով դրական փոփոխություններ եւ բարելավումներ հասարակության մեջ:
Հետեւաբար, «ԱԼԼԱՏՌԱ» շարժման մասնակիցների անարդարացի վարկաբեկման եւ նրանց դեմ դաժան ոտնձգությունների արշավը, որն, ըստ երեւույթին, կազմակերպվել է ռուսական РАЦИРС կրոնամետ կազմակերպության կողմից, ոչ միայն անձնական ողբերգություն է «ԱԼԼԱՏՌԱ»-ի մասնակիցների համար, այլ նաեւ հարված է ողջ քաղաքացիական հասարակությանը: Դա վախի եւ անտարբերության մթնոլորտ է ստեղծում նրանց մոտ, ովքեր ապագայում կարող են նախաձեռնություններ ձեռնարկել ի շահ հասարակության:
«ԿՈՒԼՏ» ԵՎ «ԱՂԱՆԴ» ՆՎԱՍՏԱՑՈՒՑԻՉ ՏԵՐՄԻՆՆԵՐՈՎ ԽԱՐԱՆՈՒՄԸ
«ԱԼԼԱՏՌԱ»-ի դեմ РАЦИРС-ի կողմից սկսված վարկաբեկիչ արշավի մի մասը Շարժման խարանումն է՝ օգտագործելով ստորացուցիչ եւ ապամարդկայնացնող տերմիններ, ինչպիսիք են «աղանդը», «կուլտըը», «պաշտամունքը» եւ «ապոկալիպտիկ կուլտը»: Այս դրույթները դիտավորյալ վերահաղորդվում են, համաձայն РАЦИРС-ի կաղապարների, հոդվածից հոդված՝ միտումնավոր ստեղծելով «ԱԼԼԱՏՌԱ»-ի մասնակիցների բացասական կերպարը:
Իրականում, սակայն, «ԱԼԼԱՏՌԱ» Շարժման գործունեությունը չի կարող փոխկապակցվել վերը նշված խարանիչ հասկացությունների առկա սահմանումներից որեւէ մեկի հետ: Դա պայմանավորված է նրանով, որ «ԱԼԼԱՏՌԱ»-ի մասնակիցների թվում կան տարբեր կրոնների եւ կրոնական շարժումների ներկայացուցիչներ, ինչպես նաեւ բազմաթիվ աթեիստներ, ագնոստիկներ եւ այլ համոզմունքներ ունեցող մարդիկ։ Մասնակցությունն «ԱԼԼԱՏՌԱ» Շարժմանը ոչ մի կերպ չի փոխկապակցում, ազդում կամ կախված չէ մարդու կրոնական կամ բարոյական համոզմունքներից եւ չի պայմանավորում դրանք:
Զրպարտչական նյութերի հեղինակները փորձում են Շարժումը որակել որպես «ապոկալիպտիկ կուլտ», քանի որ նրա կամավորներն ակտիվորեն լուսաբանում են կլիմայական խնդիրները: Այնուամենայնիվ, կլիմայական սուր իրավիճակի մասին «ԱԼԼԱՏՌԱ» շարժման կողմից ներկայացված տեղեկատվությունը հիմնված է բացառապես անկախ գիտական հետազոտությունների եւ մաթեմատիկական հաշվարկների վրա: Հենց գիտական տվյալների հիման վրա են առաջ քաշվել մոտ ապագայում աղետալի կլիմայական իրադարձությունների թվի եւ դրանց ուժգնության աճի մասին վարկածները:
Հարկ է նշել, որ ՄԱԿ-ի ներկայացուցիչների եւ գիտական համայնքի վերջին հայտարարությունները կլիմայական տագնապալի իրավիճակի վերաբերյալ հաճախ ավելի սուր են հնչում, քան այն հայտարարությունները, որոնք օգտագործվում են «ԱԼԼԱՏՌԱ» շարժման կողմից՝ իր մտահոգությունները կլիմայի վերաբերյալ արտահայտելու համար։ Օրինակ՝ «Ընթացիկ դարը կարող է վերջինը լինել մարդկության համար» (Ա. Գուտերեշ); «Եթե մենք չգործենք, մենք կբախվենք քաղաքակրթության կործանմանը» (Դ. Աթենբորո) եւ շատ ուրիշներ: Այնուամենայնիվ, դա հիմք չի տալիս ՄԱԿ-ը որպես «ապոկալիպտիկ կուլտ» որակելու համար։ «ԱԼԼԱՏՌԱ»-ի դեպքում զրպարտիչ նյութերի հեղինակները դիտավորյալ օգտագործում են խարանիչ եւ սարսափազդու տերմիններ, ընտրում են մանիպուլյատիվ մակդիրներ, որոնք բացասական հույզեր են առաջացնում լսարանի մոտ, արտահայտություններն ու տեղեկատվությունը դուրս են բերվում համատեքստից՝ Շարժման մասին որոշակի բացասական ընկալում ձեւավորելու համար։
Զրպարտչական հոդվածներում հաճախ շահարկվում է «ԱԼԼԱՏՌԱ» շարժման մասնակիցների կողմից հրապարակայնորեն ներկայացված գիտական վարկածը: Այս վարկածը ենթադրում է, որ մինչեւ 2036 թվականը բնական աղետների էսկալացիան, հնարավոր է, կհասնի այնպիսի մասշտաբների, որի դեպքում մարդկության գոյությունը կարող է լուրջ վտանգի տակ լինել: Այն նաեւ ներառում է մագմատիկ ակտիվության հնարավոր հանկարծակի աճի վարկածը Մարիանյան իջվածքում, օվկիանոսային սալի ամենաբարակ հատվածում՝ մոլորակի գեոդինամիկ ակտիվության կտրուկ աճի պատճառով, ինչը կարող է աղետալի հետեւանքներ ունենալ:
Ապատեղեկատվության աղբյուրները միտումնավոր խեղաթյուրված են ներկայացնում այս վարկածը։ Մասնավորապես, նրանք միտումնավոր բաց են թողնում այն փաստը, որ այս սցենարը հիմնականում հիպոթեզ է եւ հիմնված է մաթեմատիկական հաշվարկների, գիտական տվյալների վերլուծության եւ Երկրին մոտակա մոլորակների վրա նկատված նմանատիպ աղետալի սցենարների ուսումնասիրությունների վրա: Նույնիսկ եթե նման սցենարները հիպոթետիկ հնարավորություն ունեն, հանրությունն իրավունք ունի իմանալ դրանց մասին, որպեսզի հասկանա ընթացիկ կլիմայական եւ գեոդինամիկական փոփոխությունների մասշտաբներն ու կրիտիկական բնույթը:
Այն փաստը, որ կլիմայական ճգնաժամը, որի հետ մենք այսօր բախվում ենք, կարող է հանգեցնել Երկրի վրա կյանքի հետ անհամատեղելի պայմանների, ճանաչվում է գիտական հանրության մեծ մասի կողմից: Քննարկման հարցը կենտրոնացած է այն ժամկետների վրա, որոնց ընթացքում դա կարող է տեղի ունենալ, ինչպես նաեւ տվյալ մարտահրավերը հաղթահարելու համար ադապտացիոն մեխանիզմներ մշակելու մարդկության կարողության վրա:
Հարկ է նշել, որ «ԱԼԼԱՏՌԱ» շարժման դիրքորոշումը երբեք չի եղել կլիմայի փոփոխության մեջ մարդածին գործոնի ժխտումը: Անկասկած, «ԱԼԼԱՏՌԱ»-ն հարթակ է տրամադրել տարբեր կարծիքների արտահայտման համար գիտնականներին, այդ թվում նաեւ նրանց, ովքեր նման տեսակետ ունեն: Այնուամենայնիվ, դա իրականացվել է միջդիսցիպլինար երկխոսության եւ գիտական դիրքորոշումների բազմազանության արտացոլման շրջանակներում:
Ճանաչելով CՕ2-ը որպես զգալի մարդածին գործոն, որը վճռական ազդեցություն է գործում կլիմայական վերափոխումների վրա, «ԱԼԼԱՏՌԱ» գիտական համայնքի ներկայացուցիչները ընդունում են հավանականությունը, որ որոշ այլ գործոններ նույնպես կարող են խթանել նկատվող արագ կլիմայական փոփոխությունը: Կլիմայական համակարգի գրանցված արագացված եւ չնախատեսված փլուզումը, ինչպես նաեւ անոմալիաների աճը եւ աղետների ինտենսիվությունը ցույց են տալիս լրացուցիչ ազդող գործոնների հնարավոր առկայությունը, ինչպիսիք են գեոդինամիկ գործընթացները, մասնավորապես մագմատիկ եւ հրաբխային ակտիվության աճը, երկրաջերմային ջերմություն եւ ինչպես մոտակա, այնպես էլ հեռավոր տիեզերքի ազդեցությունը:
Այս առումով, «ԱԼԼԱՏՌԱ»-ն կոչ է անում նախաձեռնել անկախ միջազգային գիտական երկխոսություն, որն ուղղված է նման հնարավոր լրացուցիչ գործոնների բացահայտմանը եւ հետաքննությանը եւ դրանց ազդեցությունը մեղմելու համար լուծումներ գտնելուն:
РАЦИРС-ի նախաձեռնած վարկաբեկման արշավի համատեքստում «ԱԼԼԱՏՌԱ» շարժումը փորձում են ներկայացնել որպես «ապոկալիպտիկ կուլտի» արմատավորված կերպար, որը, նրանց պատկերացմամբ, «վախենում է աշխարհի վերջից եւ պնդում է, որ միայն իր հետեւորդներն են փրկվելու, ուստի պետք է շտապ միանալ այդ կուլտին»: Այնուամենայնիվ, նման հռետորաբանությունը երբեք եւ ոչ մի համատեքստում չի հնչել եւ չի կարող հնչել «ԱԼԼԱՏՌԱ» շարժման մասնակիցների կողմից:
Ընդհակառակը, միշտ ուշադրություն է դարձվել այն փաստի վրա, որ կլիմայական ճգնաժամից ելք գտնել հնարավոր է միայն գիտության տարբեր ճյուղերի գիտնականների համախմբման, ինչպես նաեւ գիտական բազաների միավորման դեպքում՝ թե՛ տեսական եւ թե՛ տեխնիկական:
Այսինքն, «ԱԼԼԱՏՌԱ»-ի մասնակիցները միշտ շեշտել են, որ լուծումներ գտնելը համամարդկային խնդիր է: Դա անելու համար անհրաժեշտ է ամբողջ աշխարհի գիտնականների միավորումը միջազգային քննարկման ոչ ներգրավված հարթակում, որը թույլ կտա ընդլայնել այս խնդրի ընկալումը եւ գտնել լուծումներ: «ԱԼԼԱՏՌԱ»-ի մասնակիցները կարծում են, որ անհրաժեշտ է դիտարկել բոլոր հնարավոր վարկածները եւ սցենարները՝ լուծում գտնելու համար:
«ԱԼԼԱՏՌԱ»-ի մասնակիցները ողջամիտ անհատներ են, ովքեր, ամենից առաջ, ցանկանում են ապրել, տեսնել իրենց ընտանիքների եւ երեխաների բարգավաճումը եւ ապահովել մարդկության գոյատեւումը:
Հարկ է նշել, որ Շարժման ողջ գոյության ընթացքում «ԱԼԼԱՏՌԱ»-ի մասնակիցներն իրենց ջանքերն ուղղել են Միավորված Ազգերի Կազմակերպության հիմնարար սկզբունքների իրականացմանը, ներառյալ կլիմայի հետ կապված սկզբունքները:
Այնուամենայնիվ, այս պահին Շարժման դեմ ուղղված լայնածավալ վարկաբեկման արշավը, որը նախաձեռնել է ռուսական РАЦИРС կրոնամետ կազմակերպությունը, արժեզրկում է կլիմայական սպառնալիքն ինքնին` փորձելով այն պիտակավորել որպես «ապոկալիպտիցիզմ» կամ «ֆեյք»:
Կլիմայական խնդիրների կանխամտածված արժեզրկումը կարող է պայմանավորված լինել նրանով, որ դրա լուծումը պահանջում է միջազգային կոնսենսուսի ձեւավորում եւ մարդկության միավորում գլոբալ սպառնալիքի պայմաններում։ Նման սցենարն անխուսափելիորեն հետին պլան է մղում աշխարհաքաղաքական հավակնությունները եւ ենթադրում է միջազգային կայունության շրջանի հաստատում՝ հրատապ համընդհանուր խնդիրների համատեղ լուծման համար։ Իրադարձությունների նման զարգացումն, ըստ երեւույթին, հակասում է որոշ խմբերի շահերին, որոնց գործունեությունն ուղղված է ժողովրդավարական ինստիտուտների խարխլմանը եւ միջազգային հարաբերությունների ապակայունացմանը, քանի որ համաշխարհային համագործակցության պայմաններում նրանց ապակառուցողական գործունեությունը ակնհայտ կդառնա համաշխարհային հանրության համար։
«ԱԼԼԱՏՌԱ» Շարժման դեմ ուղղված լայնածավալ վարկաբեկման կործանարար գործողությունները արժեզրկում են ՄԱԿ-ի ծրագիրը, կլիմայական խնդիրների լուծմանն ուղղված միջազգային հանրության ջանքերը եւ այդ մարտահրավերների համար լուծումներ գտնելու նախաձեռնությունները, նույնիսկ այն դեպքում, երբ Միավորված Ազգերի Կազմակերպությունը կոչ է անում բարձրացնել այս թեմատիկայի իրազեկությունը, խթանումը եւ կոնկրետ գործողություններն այդ հարցերի վերաբերյալ: Արդյունքում, «ԱԼԼԱՏՌԱ»-ի մասնակիցները հայտնվում են իրենց օրինական ժողովրդավարական իրավունքների ոտնահարման իրավիճակում, եւ կլիմայի փոփոխության թեման ենթարկվում է զգալի արժեզրկման. այն ծաղրի է ենթարկվում, նսեմացվում է դրա կարեւորությունը:
Նման արժեզրկումը, ի վերջո, հետաձգում է կլիմայական մարտահրավերները հաղթահարելու համար միավորվելու գործընթացը: Մինչ մարդկությունը չի կարողանում ձեռնարկել անհրաժեշտ գործողությունները, անթիվ մարդիկ շարունակում են իրական տառապանքներ կրել կլիմայի փոփոխության աղետալի հետեւանքներից:
Այսպիսով, կլիմայական հիմնախնդիրների արժեզրկմանն ուղղված գործողությունները չեն նպաստում դրա լուծմանը եւ մարդկանց շահերի պաշտպանությանը, այլ միայն խորացնում են այն իրավիճակը, որում հայտնվել է ողջ մարդկությունը աճող կլիմայական աղետների պայմաններում:
Վարկաբեկման արշավ Իգոր Միխայլովիչ Դանիլովի դեմ
Տարբեր երկրների լրագրողները կիրառել են նույն զրպարտչական փաստարկները՝ ուղղված «ԱԼԼԱՏՌԱ» շարժումը վարկաբեկելուն, որն ի սկզբանե ձեւակերպվել էր ռուսական РАЦИРС կրոնամետ կազմակերպության կողմից: Այնուամենայնիվ, նրանց համար պարզապես թիրախային կազմակերպությանը խարանելը բավարար չէր, կազմակերպության դեմ ուժեղացված պայքարի համար նրանց անհրաժեշտ էր գտնել կամ ինքնուրույն որոշել նրա առաջնորդին, այնուհետեւ վարկաբեկել նրան եւ ամբողջովին ապամարդկայնացնել:
Այս դեպքում «ԱԼԼԱՏՌԱ» շարժման ակտիվ մասնակից Իգոր Միխայլովիչ Դանիլովը դարձավ անարդարացի զրպարտության, ապամարդկայնացման եւ լրատվամիջոցներում անողոք, անպատվաբեր զրպարտչական արշավի առարկա: Այս «թիրախի» ընտրության վրա ազդել են մի քանի գործոններ։
Գիտակցելով սոցիալապես կարեւոր թեմաների անդրադառնալու եւ մարդկանց եւ ամբողջ հասարակության նկատմամբ իրական հոգատարություն ցուցաբերելու կարեւորությունը՝ Իգոր Միխայլովիչն ակտիվորեն մասնակցել է «ԱԼԼԱՏՌԱ»-ի մեդիա նախաձեռնություններին՝ հանդիսանալով հաղորդումների ցիկլի մշտական մասնակից: Իգոր Միխայլովիչի մասնակցությամբ տեսանյութերը ընդգրկում էին արդիական եւ կարեւոր հարցերի լայն շրջանակ՝ գրավելով համաշխարհային հանրության ուշադրությունը:
Բազմաթիվ գիտական հարցերում փորձառնությունը, կլիմայաբանության եւ գիտության այլ ոլորտների լայն գիտելիքները, զուգորդված Իգոր Միխայլովիչի բարձր բարոյական արժեքների եւ ալտրուիստական գործունեության հետ, արժանացել են աշխարհի տարբեր երկրների բազմաթիվ մարդկանց ճանաչմանը եւ անկեղծ հարգանքին: Այս փաստն, ի լրումն Իգոր Միխայլովիչի անձի նկատմամբ աճող հանրային հետաքրքրության, վճռորոշ դեր խաղաց РАЦИРС-ի կողմից նրան թիրախավորելու որոշման մեջ։ Այդ պատճառով զրպարտիչ հրապարակումների հետագա հեղինակները բազմիցս ձգտել են նրան պարտադրել «կուլտի առաջնորդի» կերպարը եւ սկսել են անմարդկային եւ անօրինական հետապնդումներ նրա, ինչպես նաեւ նրա ընտանիքի եւ ընկերների նկատմամբ:
Կարեւոր է նշել, որ չնայած հանդիսատեսի կողմից ստացած արժանի հարգանքին եւ ճանաչմանը, Իգոր Միխայլովիչը երբեք չի դիրքավորել իրեն որպես «ԱԼԼԱՏՌԱ» շարժման առաջնորդ։ Ընդհակառակը, նա բազմիցս եւ հրապարակայնորեն հայտարարել է իր շարքային մասնակցի եւ կամավորի իր կարգավիճակի մասին։ Այնուամենայնիվ, նրա դիրքորոշումը միտումնավոր անտեսվել է РАЦИРС-ի գործակալների կողմից: Արդյունքում, ըստ երեւույթին РАЦИРС-ի ղեկավարությամբ, երկարատեւ արշավ է սկսվել՝ Իգոր Միխայլովիչին, ինչպես նաեւ նրա ընտանիքին եւ մտերիմներին վարկաբեկելու նպատակով՝ բացահայտ կեղծ զրպարտչական տեղեկատվության տարածման միջոցով: Անմեղ մարդկանց դեմ այս զրպարտչական արշավը տեղի է ունեցել մարդու հիմնարար իրավունքների, լրագրողական էթիկայի սկզբունքների եւ միջազգային իրավական նորմերի կոպիտ խախտումներով։
Իգոր Միխայլովիչին եւ նրա ընտանիքի դեմ ուղղված զրպարտության քարոզարշավի ընթացքում սիստեմատիկորեն տարածվել են կեղծ տեղեկություններ եւ անհիմն մեղադրանքներ պարունակող զրպարտչական նյութեր։ Բացի այդ, անձնական հայտարարությունները միտումնավոր խեղաթյուրվել են՝ արտահայտությունները համատեքստից պոկելով, այնուհետեւ խմբագրելով դրանք հետագա մանիպուլյատիվ մոնտաժի մեջ: Տարբեր երկրներում հայտնված զրպարտիչ հոդվածները տպագրվում էին նույն ձեւանմուշով, РАЦИРС-ի կողմից տարածված նույն հռետորաբանությամբ եւ հետապնդում էին մեկ նպատակ՝ ստեղծել հասարակության մեջ «վտանգավոր պաշտամունքի առաջնորդի» դեմոնիզացված կերպար:
Այս սպառնալիքները անմիջականորեն պայմանավորված են բացասական տեղեկատվական ֆոնով, որը ձեւավորվել է РАЦИРС-ի ներկայացուցիչների կողմից՝ լրատվամիջոցներում իրենց ազդեցության գործակալների միջոցով:
Ո՞րն էր այս գործողությունների նպատակը։ Պատասխանը РАЦИРС-ի ղեկավարի խոսքերում է. «...նրանք, հավանաբար, կշարունակեն գոյություն ունենալ այնքան ժամանակ, քանի դեռ կենդանի են նրանց գուրուները… Աղանդների մեծ մասն ավարտվում է, երբ նրանց առաջնորդը մահանում է»:
Կարեւոր է նշել, որ զանգվածային լրատվամիջոցներում բազմիցս տարածվել են անձնական բնույթի տեղեկություններ, ներառյալ Իգոր Միխայլովիչի եւ նրա ընտանիքի բնակության վայրի եւ անձնական տվյալների մանրամասները, նրանց անունները, ազգանունները, բնակության եւ աշխատանքի վայրերը: Այս տեղեկությունը հեռարձակվել է խոշոր հեռուստաալիքներով բացառապես բացասական, զրպարտչական համատեքստում: Առանց համաձայնության նման տվյալների բացահայտումը հանդիսանում է գաղտնիության մասին օրենքների կոպիտ խախտում, վտանգ է ներկայացնում անձնական անվտանգության համար եւ կարող է դիտվել որպես ահաբեկման, հոգեբանական ճնշման եւ վարկաբեկման նպատակով ուղղված ոտնձգություն:
Կարեւոր է նշել, որ ԶԼՄ-ների միջոցով կեղծ տեղեկատվության եւ զրպարտության համակարգված տարածումը խախտում է պատվի եւ հեղինակության պաշտպանության իրավունքը, որն ամրագրված է Մարդու իրավունքների համընդհանուր հռչակագրում եւ Քաղաքացիական եւ քաղաքական իրավունքների մասին միջազգային դաշնագրում: Բացասական պատկեր ստեղծելու նպատակով արտահայտությունների դիտավորյալ խեղաթյուրումը՝ դրանք կոնտեքստից կտրելով, հակասում է արտահայտվելու ազատության եւ սեփական դիրքորոշումը արդարացիորեն ներկայացնելու իրավունքի սկզբունքներին: Անբարյացակամության տրամադրվածություն ստեղծելը կոնկրետ անձի նկատմամբ՝ նրա ենթադրյալ համոզմունքների հիման վրա, նույնպես խախտում է օրենքի առջեւ հավասարության սկզբունքը եւ խտրականության արգելքը:
Նման գործողությունները, որոնք վտանգում են մարդու կյանքը եւ առողջությունը, խախտում են սահմանադրական իրավունքները, մասնավորապես՝ կյանքի իրավունքը, անձնական կյանքի գաղտնիության իրավունքը եւ պատվի ու բարի անվան պաշտպանության իրավունքը։ Կազմակերպված ոտնձգությունների հետ կապված գործողությունները որակվում են որպես միջազգային իրավունքի կոպիտ խախտում, ներառյալ ցեղասպանության տարրերը եւ ընկնում են մարդկության դեմ հանցագործությունների սահմանման տակ:
Զրպարտչական գործունեության իրավական գնահատականը
Ընդհանուր առմամբ, РАЦИРС-ի ներկայացուցիչների եւ նրանց գործակալների կոլեկտիվ գործողությունները ԶԼՄ-ներում, որպես «ԱԼԼԱՏՌԱ» շարժման դեմ նրանց վարկաբեկող լայնածավալ արշավի մաս, միջազգայնորեն ճանաչված մարդու իրավունքների եւ արդարադատության սկզբունքների համալիր խախտում է, այդ թվում՝
-
Ատելության հրահրում
- Քաղաքացիական եւ քաղաքական իրավունքների մասին միջազգային դաշնագրի (ՔՔԻՄԴ) 20-րդ հոդվածի 2-րդ կետ. «Ազգային, ռասայական կամ կրոնական ատելության ցանկացած արտահայտություն, որը ենթադրում է խտրականության, թշնամության կամ բռնության հրահրում, պետք է արգելվի օրենքով»:
-
Անձնական կյանքի անձեռնմխելիության խախտում
- Մարդու իրավունքների համընդհանուր հռչակագրի (ՄԻՀՀ) 12-րդ հոդված. «Ոչ ոք չպետք է ենթարկվի կամայական միջամտության իր անձնական կամ ընտանեկան կյանքին կամ կամայական հարձակումների իր տան անձեռնմխելիության, իր նամակագրության գաղտնիության կամ իր պատվի ու հեղինակության վրա...»:
- ՔՔԻՄԴ-ի 17-րդ հոդվածի 1-ին մաս. «Ոչ ոք չի կարող ենթարկվել իր անձնական եւ ընտանեկան կյանքին կամայական կամ անօրինական միջամտության, իր բնակարանի անձեռնմխելիության կամ իր նամակագրության գաղտնիքի կամ իր պատվի եւ հեղինակության նկատմամբ կամայական կամ անօրինական ոտնձգությունների»:
-
Անմեղության կանխավարկածի խախտում
- ՄԻՀՀ-ի 11-րդ հոդվածի 1-ին կետ. «Հանցագործության մեջ մեղադրվող յուրաքանչյուր անձ իրավունք ունի համարվել անմեղ, քանի դեռ նրա մեղավորությունն օրինականորեն չի հաստատվել հրապարակային դատավարության միջոցով, որում նրան տրամադրվում են պաշտպանվելու բոլոր հնարավորությունները»:
- ՔՔԻՄԴ-ի 14-րդ հոդվածի 2-րդ մաս. «Քրեական հանցագործության մեջ մեղադրվող յուրաքանչյուր ոք ունի անմեղ համարվելու իրավունք, քանի դեռ նրա մեղավորությունն ապացուցված չէ օրենքով»:
-
Խոսքի ազատության խախտում
- Մարդու իրավունքների համընդհանուր հռչակագրի (ՄԻՀՀ) հոդված 19. «Յուրաքանչյուր ոք ունի համոզմունքների ազատության եւ դրանց ազատ արտահայտման իրավունք. այդ իրավունքն ընդգրկում է իր համոզմունքներին անխափան հետեւելու ազատությունը եւ ցանկացած միջոցներով եւ անկախ պետական սահմաններից տեղեկատվություն եւ գաղափարներ փնտրելու, ստանալու եւ տարածելու ազատությունը»:
- Քաղաքացիական եւ քաղաքական իրավունքների մասին միջազգային դաշնագրի (ՔՔԻՄԴ) 19(2) հոդված. «Յուրաքանչյուր ոք ունի իր կարծիքը ազատ արտահայտելու իրավունք: Այդ իրավունքն իր մեջ ներառում է ցանկացած տեսակի տեղեկատվություն եւ գաղափարներ որոնելու, ստանալու եւ տարածելու ազատությունը՝ անկախ պետական սահմաններից, բանավոր, գրավոր կամ տպագրության կամ արտահայտման գեղարվեստական ձեւերի կամ իր ընտրությամբ այլ եղանակների միջոցով»:
-
Սեփական հեղինակությունը պաշտպանելու իրավունքի խախտում
- ՄԻՀՀ-ի 12-րդ հոդվածը. «Ոչ ոք չպետք է ենթարկվի կամայական միջամտության իր անձնական կամ ընտանեկան կյանքին կամ կամայական հարձակումների իր տան անձեռնմխելիության, իր նամակագրության գաղտնիության կամ իր պատվի ու հեղինակության վրա…»:
- ՔՔԻՄԴ-ի 17-րդ հոդվածի 1-ին մաս. «Ոչ ոք չի կարող ենթարկվել իր անձնական եւ ընտանեկան կյանքին կամայական կամ անօրինական միջամտության, իր բնակարանի անձեռնմխելիության կամ իր նամակագրության գաղտնիքի կամ իր պատվի եւ հեղինակության նկատմամբ կամայական կամ անօրինական ոտնձգությունների»:
-
Խտրականության բացառման սկզբունքի եւ խտրականության, թշնամանքի կամ բռնության դրդման արգելքի խախտում
- Քաղաքացիական եւ քաղաքական իրավունքների մասին միջազգային դաշնագրի (ՔՔԻՄԴ) 20-րդ հոդվածի 2-րդ կետ. «Ազգային, ռասայական կամ կրոնական ատելության ցանկացած արտահայտություն, որը ենթադրում է խտրականության, թշնամության կամ բռնության հրահրում, պետք է արգելվի օրենքով»:
- Մարդու իրավունքների համընդհանուր հռչակագրի (ՄԻՀՀ) 2-րդ հոդվածը եւ Քաղաքացիական եւ քաղաքական իրավունքների միջազգային դաշնագրի (ՔՔԻՄԴ) հոդված 26-ը վերաբերում են խտրականության բացառման սկզբունքին.
-
Ցեղասպանության տարրեր
- «Ցեղասպանության հանցագործության կանխարգելման եւ դրա համար պատժի մասին» կոնվենցիայի III հոդվածը սահմանում է, որ պատժելի են ոչ միայն ցեղասպանության գործողությունները, այլեւ ցեղասպանություն կատարելու դավադրությունը, ցեղասպանություն կատարելու ուղղակի եւ հրապարակային հրահրումը, ցեղասպանություն կատարելու փորձը, ինչպես նաեւ ցեղասպանությանը մասնակցելը:
-
Մարդկության դեմ ուղղված հանցագործություններ
- Միջազգային քրեական դատարանի Հռոմի ստատուտի 7(1)(ը) եւ 7(2)(է) հոդվածների համաձայն՝ հետապնդումը որպես մարդկության դեմ հանցագործություն սահմանվում է որպես «միջազգային իրավունքին հակասող հիմնական իրավունքների կանխամտածված և լուրջ զրկում խմբի կամ համայնքի անդամակցության հիմքով»: Այս դրույթը մասնավորապես վերաբերում է քաղաքական, ռասայական, ազգային, էթնիկական, մշակութային, կրոնական, գենդերային կամ այլ հիմքերով հետապնդումներին, որոնք ընդհանուր առմամբ ընդունված են որպես անընդունելի միջազգային իրավունքի համաձայն:
Վերեւում նկարագրված վարկաբեկման արշավը, որի հետ բախվում են «ԱԼԼԱՏՌԱ» շարժման մասնակիցները, ավելի լայն խնդրի միայն մի մասն է:
Մենք գիտակցում ենք, որ նման հարձակումները նպատակ ունեն ոչ միայն խաթարել վստահությունը մեր Շարժման նկատմամբ, այլ նաեւ սահմանափակել մարդկանց ազատություններն ու իրավունքները՝ ջախջախելով ժողովրդավարական արժեքները համաշխարհային մասշտաբով: Ավելին, այս հարձակումները հակասում են բաց հասարակության սկզբունքներին, որոնք մենք կիսում ենք աշխարհի ազատ եւ ժողովրդավարական համայնքի հետ: Կարեւոր է հասկանալ, որ մեզանից յուրաքանչյուրը կենսական դեր է խաղում ապատեղեկատվության սաստկացող ալիքներին դիմակայելու եւ մեր իրավունքների ու ազատությունների պաշտպանության գործում:
Մենք հավատում ենք, որ ազատությունը եւ ժողովրդավարությունը հիմնարար սկզբունքներ են, որոնք պետք է պաշտպանվեն եւ պահպանվեն: Այս էջը պարբերաբար կթարմացվի նոր տվյալներով եւ տեղեկություններով, որպեսզի «ԱԼԼԱՏՌԱ»-ի մասին ճշմարտությունը լսելի լինի, եւ յուրաքանչյուր մարդ կարողանա ակտիվորեն մասնակցել իր իրավունքների պաշտպանությանը եւ պաշտպանելու ժողովրդավարական ազատությունները ամբողջ աշխարհում:
2024 թվականի սեպտեմբերի սկզբին Հռոմի պապ Ֆրանցիսկոսը եւ Ջակարտայի Իսթիքլալ մզկիթի մեծ իմամ Նասարուդդին Ումարը ստորագրեցին Մարդկային եղբայրության մասին համատեղ հռչակագիր՝ կոչ անելով միջկրոնական բարեկամության եւ հավաքական գործողությունների՝ մոլորակը պաշտպանելու համար: Հռչակագրում ընդգծվում է, որ կրոնը պետք է օգտագործվի հակամարտությունները լուծելու եւ մարդու արժանապատվությունը պաշտպանելու համար, այլ ոչ թե բռնությունն արդարացնելու համար։
«ԱԼԼԱՏՌԱ» շարժումը լիովին կիսում է այս դիրքորոշումը եւ կիսում է Ֆրանցիսկոս պապի նախազգուշացումը այս առումով, որ «…մենք բախվում ենք բնապահպանական ճգնաժամի, քանի որ կլիմայի փոփոխությունը եւ գլոբալ տաքացումը լուրջ սպառնալիք են ներկայացնում մեր գոյության համար:»
Albania
Algeria
Andorra
Angola
Anguilla
Antigua and Barbuda
Argentina
Armenia
Aruba
Australia
Austria
Azerbaijan
Bahamas
Bahrain
Bangladesh
Barbados
Belgium
Belize
Benin
Bermuda
Bhutan
Bolivia
Bosnia and Herzegovina
Botswana
Brazil
Brunei
Bulgaria
Burkina Faso
Burundi
Cambodia
Cameroon
Canada
Cape Verde
Central African Republic
Chad
Chile
Colombia
Comoros
Congo
Cook Islands
Costa Rica
Croatia
Cuba
Cyprus
Czech Republic
Denmark
Djibouti
Dominica
Dominican Republic
Ecuador
Egypt
El Salvador
Equatorial Guinea
Eritrea
Estonia
Ethiopia
Faroe Islands
Fiji
Finland
France
French Guiana
French Polynesia
Gabon
Gambia
Georgia
Germany
Ghana
Greece
Greenland
Grenada
Guadeloupe
Guatemala
Guernsey
Guinea
76-Бисау
Guyana
Haiti
Honduras
Hong Kong
Hungary
Iceland
India
Indonesia
Iran
Iraq
Ireland
Isle of Man
Israel
Italy
Jamaica
Japan
Jordan
Kazakhstan
Kenya
Kiribati
North Korea
South Korea
Kyrgyzstan
Laos
Latvia
Lebanon
Lesotho
Liberia
Libya
Liechtenstein
Lithuania
Luxembourg
Macau
Republic of Macedonia
Madagascar
Malawi
Malaysia
Maldives
Malta
Marshall Islands
Martinique
Mauritania
Mauritius
Mayotte
Mexico
Federated States of Micronesia
Moldova
Monaco
Mongolia
Montserrat
Morocco
Mozambique
Namibia
Nauru
Nepal
Netherlands
New Caledonia
New Zealand
Nicaragua
Niger
Nigeria
Niue
Norway
Oman
Pakistan
Palau
Palestinian Territory, Occupied
Panama
Papua New Guinea
Paraguay
Peru
Philippines
Poland
Portugal
Puerto Rico
Qatar
Romania
Rwanda
Saint Kitts and Nevis
Saint Lucia
Saint Vincent and the Grenadines
Samoa
San Marino
Saudi Arabia
Senegal
Serbia
Seychelles
Sierra Leone
Singapore
Slovakia
Slovenia
Solomon Islands
Somalia
South Africa
Spain
Sri Lanka
Sudan
Suriname
Swaziland
Sweden
Switzerland
Syria
Tajikistan
Tanzania, United Republic of
Thailand
Timor-Leste
Togo
Tonga
Trinidad and Tobago
Tunisia
Turkey
Turkmenistan
Tuvalu
Uganda
Ukraine
United Arab Emirates
United Kingdom
United States
Uruguay
Uzbekistan
Vanuatu
Venezuela
Vietnam
Wallis and Futuna
Yemen
Zambia
Zimbabwe