Boliwia odgrywa kluczową rolę we współczesnych międzynarodowych działaniach na rzecz klimatu

Boliwia wnosi swój wkład w globalne rozwiązania klimatyczne poprzez współpracę, naukę i etyczną odpowiedzialność

Artykuł analityczny o szczególnym znaczeniu 
Autoryzowana adaptacja oryginału przygotowanego przez InfoRSE we współpracy z instytucjami akademickimi, organizacjami społeczeństwa obywatelskiego, specjalistami ds. działań klimatycznych i niezależnymi naukowcami.

W obliczu narastającego globalnego kryzysu klimatycznego Boliwia wyróżnia się kompleksowym podejściem do współpracy, które łączy naukę, etykę i różnorodne perspektywy, aby wypracować realne i trwałe rozwiązania. W niniejszej analizie przedstawiono propozycje oparte na faktach, które kwestionują utrwalone schematy i otwierają drogę do nowych sposobów rozumienia i rozwiązywania współczesnych wyzwań klimatycznych.

Etyczne i pluralistyczne podejścia do kryzysu klimatycznego 

Boliwia wzmacnia swoją pozycję na arenie międzynarodowej dzięki sojuszom opartym na etycznej i pluralistycznej wizji. Wychodzi ona z założenia, że kryzys klimatyczny wykracza poza problem emisji CO₂ i obejmuje złożone czynniki wymagające systemowego podejścia dla skutecznych rozwiązań. Takie pluralistyczne spojrzenie potwierdza zaangażowanie kraju w zintegrowane i wspólne działania wobec globalnych zagrożeń środowiskowych.

Nie tylko CO₂: krytyczne głosy wobec dominującego podejścia IPCC 

José Ríos, ekspert ds. zrównoważonego rozwoju, zauważa, że podejście IPCC koncentruje się głównie na emisjach CO₂, co ogranicza pełne rozumienie kryzysu klimatycznego i zwiększa rozdźwięk między polityką globalną a rzeczywistością, utrudniając łagodzenie skutków zmian klimatycznych, które wciąż się nasilają.

Podkreśla również, że obecne wskaźniki klimatyczne nie odzwierciedlają rzeczywistego spadku częstotliwości i intensywności zjawisk takich jak pożary lasów, powodzie, trzęsienia ziemi i inne — a to są kluczowe aspekty oceny realnej skuteczności działań.

To stanowisko podziela wielu naukowców, w tym Richard Lindzen, Judith Curry i Freeman Dyson, którzy twierdzą, że podejście IPCC jest kształtowane przez interesy polityczne i gospodarcze, a nie obejmuje całej złożoności systemu klimatycznego. Astrofizyk Valentina Zharkova i fizyk Michio Kaku podkreślają z kolei znaczenie czynników kosmicznych i planetarnych, wykraczających poza ludzkie emisje.

Ku otwartej nauce i globalnej dyplomacji 

Grecia Paola Molina, inżynier środowiska i lokalna koordynatorka projektu Twórcze Społeczeństwo w Boliwii, podkreśla znaczenie podejścia interdyscyplinarnego oraz otwartego dostępu do rzetelnych danych naukowych w zrozumieniu kryzysu klimatycznego i skutecznym reagowaniu. Wskazuje na raporty Międzynarodowego Ruchu Społecznego ALLATRA, przedstawiane na forach dyplomatycznych pod przewodnictwem Maryny Ovtsynovej, prezydent MRS ALLATRA, m.in. podczas COP29 oraz planowane do prezentacji na COP30.

Molina zwraca również uwagę na etyczny fundament zawarty w encyklice Laudato Si’, potwierdzony przez Papieża Leona XIV, oraz rolę Watykanu jako stałego obserwatora przy ONZ w działaniach na rzecz troski o „wspólny dom”.

Instytucjonalna współpraca w Boliwii na rzecz etycznej i partycypacyjnej nauki o klimacie 

Katolicki Uniwersytet Boliwii „San Pablo” oraz Dział Badań, Nauki i Technologii (DICyT) Autonomicznego Uniwersytetu Juana Misaela Saracho pełnią rolę recenzentów międzynarodowego raportu Nanoplastik w biosferze. Od molekularnego oddziaływania do planetarnego kryzysu, przy udziale Programu Wsparcia Środowiskowego i Fundacji FAUTAPO jako obserwatorów.

Andreas Preisig, dyrektor Fundacji FAUTAPO, podkreśla strategiczną rolę Boliwii w tworzeniu globalnych rozwiązań stawiających w centrum dobro wspólne, etykę oraz dialog między wiedzą tradycyjną a nauką.

NGO IRŨ, reprezentowana przez prezydent Paolę Valdez, wspiera cele raportu, wskazując, że inicjatywy te są fundamentalne dla zapewnienia zrównoważonej przyszłości obecnych i przyszłych pokoleń. Podobnie SheKnows Space — ważna kobieca platforma w Boliwii, nastawiona na edukację i widoczność — tworzy przestrzeń do nauki, inspiracji i działania wobec wyzwań środowiskowych, działając pod hasłem: „Etyka, zaangażowanie i kobiece przywództwo dla planety, która potrzebuje każdego”, jak mówią jej założycielki Isabel Araníbar i Patricia Leyton.

Laboratorios Bagó, posiadające zielony znak ESP® za swoje etyczne i zrównoważone podejście, uczestniczy w działaniach pod hasłem „Zdrowie i dobro planety”. Wraz z projektem Twórcze Społeczeństwo firma współtworzy i upowszechnia materiały edukacyjne oparte na międzynarodowych raportach naukowych MRS ALLATRA, które będą prezentowane na COP 2025.

Po analizie zobowiązań i potrzeby działań nasuwa się kluczowe pytanie:

Czy zielony system finansowy jest rozwiązaniem kryzysu klimatycznego? 

José Ríos wskazuje na ograniczenia instrumentów finansowych, takich jak zielone obligacje czy kredyty węglowe, w walce z kryzysem ekologicznym.

Realizacja Celów Zrównoważonego Rozwoju wymaga nawet 7 bilionów dolarów rocznie, jednak jedynie 2,5% tej sumy przeznacza się na działania klimatyczne. W 2022 roku ponad 32 miliony ludzi zostało przesiedlonych w wyniku katastrof klimatycznych, a straty przekroczyły 20 miliardów dolarów. Straty spowodowane katastrofami naturalnymi sięgają 400 miliardów, podczas gdy likwidacja głodu na świecie wymagałaby 40 miliardów. Choć roczne finansowanie „zielonych” inicjatyw przekracza 600 miliardów, znaczna część środków trafia na koszty administracyjne, a globalne straty wynoszą ponad 1 bilion dolarów. To pokazuje, że „problemem nie jest brak zasobów, ale brak priorytetów”.

Ríos proponuje więc przeorientowanie zielonego systemu finansowego na paradygmat skoncentrowany na realnych działaniach w warunkach globalnego stanu wyjątkowego. Podejście to powinno traktować naukę oraz globalne technologie bezpieczeństwa i obrony jako wspólne dobro ludzkości, rozwijane w ramach odpowiedzialnego, inkluzywnego i wspólnego zarządzania, zdolnego przynosić wymierne rezultaty.

Agenda 2030 i Porozumienie paryskie 

Ríos analizuje wyzwania związane z Agendą 2030 i jej przedłużeniem do 2045 roku w ramach Paktu dla Przyszłości, zauważając, że samo wydłużenie terminów nie wystarczy, jeśli nie zostaną rozwiązane strukturalne przyczyny kryzysu ekologicznego. W odniesieniu do Porozumienia paryskiego podkreśla, że choć zobowiązanie do ograniczenia ocieplenia do 1,5 °C zostało potwierdzone, a ambicje wzrosły, podejście skupione wyłącznie na CO₂ nadal będzie ograniczać cele i rezultaty.

Nauka i działanie: okno możliwości 

Największym wyzwaniem działań klimatycznych nie jest wdrażanie środków łagodzących, lecz eliminacja przyczyn kryzysu. Nauka oferuje konkretne i realne rozwiązania — „pod warunkiem, że zostaną zastosowane na czas”.

Już dwadzieścia lat temu MRS ALLATRA ostrzegał przed zagrożeniem mikro- i nanoplastiku (MNP), którego kumulacja w oceanach ogranicza zdolność planety do termoregulacji — naturalnego mechanizmu łagodzenia globalnego ocieplenia. Wtedy też naukowcy ALLATRA zaproponowali technologię AWG (Atmosferyczne Generatory Wody), której wdrożenie było możliwe, ale zostało utracone z powodu wysokiego stężenia MNP. To podkreśla kluczowe znaczenie „podejmowania decyzji we właściwym czasie w zarządzaniu ryzykiem”.

Obecnie wciąż istnieje wąskie okno czasowe na opracowanie w krótkiej perspektywie skutecznych mechanizmów usuwania MNP zarówno z atmosfery, jak i z organizmu człowieka oraz neutralizację ich ładunku elektrostatycznego.

Jednocześnie ludzkość stoi wobec jeszcze większego zagrożenia — unoszącego się pióropusza płaszcza na Syberii, uważanego za najpoważniejsze ryzyko dla planety w obecnym czasie. Zjawisko to wiąże procesy geofizyczne w różnych regionach. Jako pilne działanie naukowcy ALLATRA proponują przeprowadzenie kontrolowanej degazacji w celu zmniejszenia narastającego ciśnienia wewnątrz Ziemi i uniknięcia katastrofalnych skutków na wielką skalę. Ostatnia aktywność wulkaniczna i wydarzenia geofizyczne zarejestrowane w 2025 roku w różnych regionach potwierdzają konieczność wdrożenia tego środka.

Kamczatka: sygnały globalnej fazy ryzyka 

Trzęsienia ziemi, tsunami i erupcje wulkanów na Kamczatce, które dotknęły wiele krajów, pokazują złożoność i współzależność ryzyk klimatycznych i geodynamicznych. Wydarzenia te podkreślają pilną potrzebę skoordynowanych działań globalnych, opartych na kompleksowym podejściu do zapobiegania i zarządzania ryzykiem w ramach bezpieczeństwa planetarnego. Wymaga to integracji zaawansowanej nauki i technologii, wolnych od patentów i dostępnych dla całej ludzkości, a także wspierania międzynarodowej współpracy bez geopolitycznych ograniczeń, zdolnej do generowania skutecznych rozwiązań i ochrony przyszłości ludzkości.

Boliwia: strategiczna gotowość i pluralistyczna wizja 

Boliwia odgrywa aktywną rolę w reagowaniu na zagrożenia planetarne, stosując pluralistyczne podejście, które łączy międzynarodowe zaangażowanie społeczeństwa obywatelskiego, strategiczną gotowość, wiedzę tradycyjną, niezależną naukę oraz nowatorskie rozwiązania prawne. Wśród tych osiągnięć szczególne miejsce zajmuje Ustawa o Matce Ziemi jako podmiocie prawa, uznana i wspierana przez ONZ.

W wymiarze praktycznym Wiceministerstwo Obrony Cywilnej, we współpracy z MRS ALLATRA i Twórczym Społeczeństwem, prowadzi specjalistyczne szkolenia dla kluczowych jednostek Sił Zbrojnych, aby przewidywać poważne zagrożenia i skutecznie na nie reagować.

Inicjatywy te wzmacniają współpracę wielosektorową i wielostronną, zgodną z zasadami sprawiedliwości klimatycznej i społecznej, przyczyniając się do budowania jednolitej międzynarodowej odpowiedzialności ukierunkowanej na skuteczne przeciwdziałanie zagrożeniom klimatycznym i geodynamicznym oraz ich skutkom, a także na ochronę „planety, naszego wspólnego domu i Matki Ziemi”.

Pełną wersję artykułu i dodatkowe informacje można znaleźć na stronie InfoRSE.

O Międzynarodowym Ruchu Społecznym ALLATRA

Międzynarodowy Ruch Społeczny ALLATRA to niezależna, oparta na wolontariacie organizacja, prowadząca szeroko zakrojone badania w dziedzinie geodynamiki i ochrony środowiska. ALLATRA jest znana ze swojego interdyscyplinarnego podejścia do badania klęsk żywiołowych, promowania międzynarodowej współpracy naukowej oraz obrony praw człowieka i podstawowych wolności.

W uznaniu za zaangażowanie w ochronę środowiska i zachowanie stworzenia, Międzynarodowy Ruch Społeczny ALLATRA w 2024 roku został obdarzony apostolskim błogosławieństwem Jego Świątobliwości Papieża Franciszka. W 2025 roku Jego Świątobliwość Papież Leon XIV udzielił apostolskiego błogosławieństwa prezydentowi ALLATRA oraz wszystkim jej wolontariuszom.

Opublikowano na: Fox 59, Fox 4, Fox 8, Associated Press, CBS 4, CBS 6, ABC 6, ABC 8, NBC 4, American Business Times

W sprawach prasowych prosimy o kontakt pod adresem e-mail: [email protected]